-
1 Multitasking System Program
Универсальный русско-английский словарь > Multitasking System Program
-
2 system
1) система || системный2) система; установка; устройство; комплекс3) программа•- adaptive control system
- address selection system
- addressing system
- advice-giving system
- AI planning system
- AI system
- analog computing system
- analog-digital computing system
- analysis information system
- application system
- arabic number system
- arithmetic system
- assembly system
- asymmetrical system
- atomic system
- attached processor system
- audio system
- authoring system
- automated office system
- automatic block system
- automatic checkout system
- automatic control system
- automatic search system
- automatic test system
- automatically programmed system
- automatically taught system
- autoprogrammable system
- axiomatic system
- backup system
- bad system
- bang-bang system
- base-2 system
- basic system
- batch-processing system
- binary system
- binary-coded decimal system
- binary-number system
- biquinary system
- bit-mapped system
- bit-slice system
- black-board expert system
- block parity system
- buddy system
- business system
- bus-oriented system
- bussed system
- CAD system
- call-reply system
- carrier system
- cause-controlled system
- character recognition system
- character-reading system
- chargeback system
- check sum error-detecting system
- chip-layout system
- clock system
- closed loop system
- closed system
- co-authoring system
- code recognition system
- code system
- coded-decimal system
- code-dependent system
- code-insensitive system
- code-sensitive system
- code-transparent system
- coding system
- coincident selection system
- cold system
- color-coded system
- command system
- common-bus system
- communication data system
- communications-oriented system
- complete articulated system
- computer system
- computer-aided design system
- computer-aided system
- computer-based system
- computer-based weapon system
- computerized system
- computing system
- concatenated coding system
- concealment system
- conservative system
- contention system
- continuous presence system
- control system
- controlled system
- controlling system
- coordinate system
- cordonnier system
- costrained vision system
- cross system
- crossbar switch system
- data acquisition system
- data collection system
- data exchange system
- data flow system
- data gethering system
- data handling system
- data management system
- data preparation system
- data processing system
- data reduction system
- data retrieval system
- data storage system
- data system
- data transmission system
- database management system
- database support system
- data-managed system
- decimal number system
- decimal system
- decimal numeration system
- decision support system
- decision-aided system
- decision-making system
- decision-support system
- decision-taking system
- decoding selection system
- decomposable system
- dedicated system
- degenerate system
- design library support system
- design-automation system
- design-verification system
- development support system
- development system
- digital communication system
- digital computing system
- direct-current system
- directly coupled system
- discrete system
- discrete-continuous system
- disk operating system
- display system
- distributed database management system
- distributed function system
- distributed intelligence system
- distributed parameter system
- distributed system
- distribution system
- double intermediate tape system
- down system
- drafting system
- dual system
- dual-computer system
- dual-processor system
- duodecimal number system
- duodecimal system
- duotricenary number system
- duotricenary system
- duplexed computer system
- duplex computer system
- dyadic number system
- dyadic system
- dynamic mapping system
- dynamic scene system
- dynamic support system
- electronic data processing system
- electronic sorting system
- encoding system
- equipment adapted data system
- erasing system
- error-controlled system
- error-correcting system
- error-detecting system
- executive file-control system
- executive system
- expert control system
- expert support system
- expert system
- expert-planning system
- externally pulsed system
- fail-safe system
- fail-soft system
- fan-out system
- fault-tolerant system
- feasible system
- federated system
- feed system
- feedback system
- feedforward control system
- fiche retrieval system
- file control system
- file system
- fixed-lenght record system
- fixed-point system
- fixed-radix numeration system
- floating-point system
- fluid transport system
- follow-up system
- forgiving system
- front-end system
- fuzzy expert system
- generic expert system
- geographically distributed system
- goal-seeking system
- good system
- graceful degradation system
- graphic data system
- graphics display system
- graphics system
- help system
- heterogeneous system
- hexadecimal number system
- hexadecimal system - host system
- hostless system
- host-satellite system
- human visual system
- hunting system
- hypermedia system
- imaging system
- incremental system
- independent system
- indirectly coupled system
- information storage and retrieval system
- information retrieval system
- information handling system
- information management system
- information processing system
- information system
- information-feedback system
- in-plant system
- input/output control system
- instruction system
- instrumentation management system
- integrated system
- intelligence system
- interactive control system
- interactive system
- intercommunicating system
- interlock system
- internal number system
- internal system
- Internet-enabled system
- interrupt system
- isolated system
- kernel system
- key-to-disk/tape system
- knowledge base management system
- knowledge system
- knowledge-based system
- large-scale computing system
- laser communication system
- layered control system - lexicon-driven system
- library reference system
- local-network system
- long-haul system
- lumped-parameter system
- machine tool control system
- machine-limited system
- machine-oriented programming system
- macroinstruction system
- macro system
- magnetic memory system
- magnetic recording system
- magnetic tape plotting system
- mail message system
- mail system
- mailbox system
- management information system
- man-machine system
- mapping system
- map-reading system
- mass memory system
- mass storage system
- master/slave system
- matrix memory system
- memory driver system
- memory system
- message handling system
- message system
- microcomputer system
- microfilm printing system
- midsplit system
- MIMO system
- mixed-base numbering system
- mixed-base number system
- mixed-radix numeration system
- model-based expert system
- modular system
- monitoring system
- monitor system
- mosaic system - multicomputer system
- multidimensional system
- multifrequency system
- multilevel storage system
- multiloop system
- multimaster communication system
- multimicroprocessor system
- multiple computation system
- multiple-bus system
- multiple-coincident magnetic storage system
- multiple-output control system
- multiplex system
- multiport system
- multiprocessing system
- multiprocessor system
- multiprogramming computer system
- multiprogramming system
- multisite system
- multispeaker system
- multistable system
- multitasking operating system
- multiterminal system
- multiuser computer system
- multiuser system
- multiuser operating system
- multivariable system
- multivariate system
- negative-base number representation system
- negative-base number system
- network operating system
- node-replicated system
- noncomputerized system
- nonconsistently based number system
- nondegenerate system
- number representation system
- numbering system
- number system
- numeral system
- numeration system
- numerical system
- octal number system
- octal system
- office automation system
- off-line system
- on-demand system
- one-level storage system
- one-loop system
- one-over-one address system
- on-line system
- open-ended system
- open system
- open-loop system
- operating system
- operational system
- optical memory system
- overdetermined system
- overload-hold system
- page-on-demand system
- panelboard system
- paper-tape system
- parameter-driven expert system
- pattern recognition system
- peek-a-boo system
- peripheral system
- pipeline system
- polled system
- polymorphic system
- polyphase system
- portable system
- positional representation system
- Post-production system
- priority scheduling system
- priority system
- procedural expert system
- process control system
- processor-sharing system
- production control system
- production system
- program system
- programming system
- protection system
- pulse system
- pulse-or-no-pulse system
- pulse-signal system
- punch card computer system
- pure-binary numeration system
- purposeful system
- quadruplex system
- question-answering system
- queueing system
- queue system
- radix numbering system
- radix number system
- reactive system
- reading system
- real-time expert system
- real-time operating system
- real-time system
- reasoning system
- recognition system
- recording system
- recovery system
- reduntant number system
- reduntant system
- reflected binary number system
- reflected binary system
- refreshment system
- remote-access system
- replicating system
- representation system
- request-repeat system
- rerecording system
- residue number system
- residue system
- resource-sharing system
- restorable system
- retrieval system
- retrieval-only system - robotic system
- robot system
- rule-based expert system
- rule-based system
- scalable system
- selection system
- self-adapting system
- self-adjusting system
- self-aligning system
- self-balancing system
- self-check system
- self-contained system
- self-correcting system
- self-descriptive system
- self-learning system
- self-organizing system
- self-sustained oscillation system
- self-test system
- sensor-based system
- sequential scheduling system
- sexadecimal number system
- sexadecimal system
- shared-files system
- shell expert system
- silicon-development system
- simplex system
- single-drive system
- single-inheritance system
- single-phase clock system
- single-site system
- single-user computer system
- SISO system
- skeletal expert system
- slave system
- soft-sectored disk system
- software system
- sound system
- source code control system
- source-destination system
- space-division system
- stabilizing system
- stable system
- stand-alone system
- start-stop system
- state-determined system
- stepped start-stop system
- stereo system
- stochastically disturbed system
- storage system
- stripped-down expert system
- subsplit system
- supervisor control system
- switching system
- symbolic assembly system
- syntactical system
- system explanation system
- system of logic
- system of notation
- system with delay
- system with time lag
- tabulating system
- tape data processing system
- tape drive system
- tape handling system
- tape operating system
- tape plotting system
- tape resident system
- tape-oriented system
- target system
- taught system
- telecommunictions system
- telecontrol system
- terminal system
- ternary number system
- ternary system
- test system
- testbed system
- text-to-speech system
- time-division system
- time-pattern control system
- time-shared system
- time-shared-bus system
- time-sharing system
- timing system
- total system
- translating system
- translation system
- translator writing system
- transmitting system
- tree-structured system
- trusted computer system
- two-failure mode system
- two-level return system
- two-level system
- two-phase clock system
- ultrastable system
- Unified system
- uninterruptible power system
- uniprocessor system
- unrestorable system
- unstable system
- up system
- variable-lenght record system
- virtual system
- virtual-memory operating system
- vision system
- visual system
- voice/audio processing system
- voice-response system
- volunteer system
- weighted number system
- weighted system
- writing system
- xerox copy system
- zero-one systemEnglish-Russian dictionary of computer science and programming > system
-
3 system
[ˈsɪstɪm]accept system система акцептования accounting information system вчт. бухгалтерская информационная система accounting system система бухгалтерского учета accounting system система счетов adaptive system вчт. адаптивная система administrative system административная система alarm system система сигнализации analysis system система анализа application visualization system вчт. прикладная система изображения asset quality rating system система квалификации активов asymptotically stable system асимптотически устойчивая система automated control system асу, автоматизированная система управления axiomatic system аксиоматическая система backup system вчт. дублирующая система banking system банковская система belief system система доверия bicameral system двухпалатная система bicameral system парл. двухпалатная система bipartite system парл. двухпартийная система block system =blocking bonus system премиальная система buddy system метод близнецов bulk-service system система с групповым обслуживанием business system экономическая система cad system вчт. система автоматизированного проектирования call-reply system вчт. запрсно-ответная система certification system система сертификации closed queueing system замкнутая система массового обслуживания closed system замкнутая система code-dependent system вчт. система зависящая от данных code-independent system вчт. система не зависящая от данных code-insensitive system вчт. система не зависящая от данных code-sensitive system вчт. система зависящая от данных code-transparent system вчт. система не зависящая от данных coinage system монетная система column system система бухгалтерского учета по колонкам commission system система комиссионных вознаграждений computer system вычислительная система computer system вчт. вычислительная система computer system вычислительный комплекс computer system система вычислительных машин computer-aided control system автоматизированная система управления computer-to-plate system система создания печатных форм на компьютере computerized information system информационная система на базе ЭВМ concealment system система маскировки concession system система концессий constrained system вчт. система с ограничениями consulting system вчт. консультирующая система control system система управления control system вчт. система управления cooperative system система кооперации cooptation system система кооптации costing system система калькуляции себестоимости court system судебная система, система судопроизводства credit system кредитная система criminal reestablishment system система восстановления личности преступника crisis alert system система предупреждения о кризисе cross system вчт. кросс-система cyclical response system вчт. система циклических реакций data base management system вчт. система управления базой данных data handling system вчт. система обработки данных data processing system вчт. система обработки данных data system вчт. информационная система database system вчт. система баз данных decimal system десятичная система dedicated system специализированная система deductive system дедуктивная система delay system система с ожиданием desktop system система непосредственного взаимодействия direct debit system система прямого дебета direct system целевая система directional system система управления disk operating system вчт. дисковая операционная система, ДОС distributed file system вчт. распределенная файловая система distributed system вчт. распределенная система distribution system система распределения distributive system распределительная система DP system (data processing system) система обработки данных dynamic system динамическая система educational system система образования educational system система обучения election system избирательная система electronic book-entry system вчт. электронная система бухгалтерского учета electronic full-page makeup system вчт. электронная система верстки полос enclave system анклавная группа; полузащищенная группа (работающих под специальным наблюдением в обычных рабочих условиях инвалидов) equilibrium system равновесная система evolutionary system развиваемая система executive system вчт. операционная система expand a system вчт. расширять комплект оборудования системы expert system вчт. экспертная система explanatory system вчт. система объяснений fail-soft system вчт. система с амортизацией отказов federal system федеральная система fee system система вознаграждений feedback system система с обратной связью file system вчт. файловая система filing system система регистрации документов filing system система хранения документов financial system финансовая система fiscal system система финансов fixed price system система с фиксированной ценой flat-rate guarantee system система гарантий с фиксированной ставкой formal system формальная система fractional reserve system система частичных резервов frame system вчт. система фреймов functional information system вчт. функциональный информационная система giro system система жиросчетов governmental system правительственная система grading system система сортировки guarantee system система гарантий guidance system вчт. система -путеводитель hard disk system вчт. система с жестким диском help system вчт. справочник hire system =hire-purchase historical cost system выч. калькуляция на основе фактических издержек производства homogeneous system однородная система host system вчт. базисная система host system вчт. централизованная система imprest system система авансирования imputation system система условного начисления indexing system система индексации inductive system вчт. индуктивная система information system вчт. информационная система instruction system вчт. обучающая система integrated system вчт. интегрированная система intelligent system вчт. интеллектуальная система interactive system вчт. диалоговая система interactive system вчт. интерактивная система interest system система ставок процента international monetary system международная валютная система judicial system система судебных органов judicial system судебная система, система судебных органов judicial system судебная система jury system система суда присяжных knowledge base management system вчт. система управления базой знаний knowledge representation system вчт. система представления знаний land registration system система регистрации земельного участка learning system вчт. самообучаемая система licensing system система лицензирования linear programming system система линейного программирования linear system линейная система loadable system вчт. загружаемая система loan limit system система предельных размеров кредита loose-leaf system полигр. издание с отрывными или вкладными листами loss system система с потерями mail system вчт. электронная почта management information system (MIS) управленческая информационная система manual system система ручного управления many-server system вчт. многоканальная система mapped system вчт. система с управлением памятью market system рыночная система market system рыночная экономика market system страна с рыночной экономикой marketing information system система маркетинговой информации markov system марковская система markovian system марковская система master-slave system несимметричная система match system система выравнивания курсов militia system система милиции minimum price system система минимальных цен minimum wage system система минимальной заработной платы ministerial system правительственная система mixed price system смешанная ценовая система mixed system смешанная система modeless system вчт. система с однородным интерфейсом monetary system денежная система monetary system финансовая система monitoring system система мониторинга monitoring system система текущего контроля multi-user system вчт. многопользовательская система multiprocessing system вчт. многопроцессорная система multiprogramming system вчт. система, работающая в мультипрограммном режиме multiserver system вчт. многоканальная система multistation system вчт. многопунктовая система multitasking system вчт. многозадачная система multiuser system система коллективного пользования multivariable system вчт. многомерная система municipal system муниципальная система non-markovian system вчт. немарковская система nonstop system вчт. безостановочный компьютер normative system нормативная система number system система счисления numeration system система счисления off-line system вчт. автономная система on-demand system вчт. система без ожидания on-line system вчт. неавтономная система on-line system вчт. система, работающая в реальном масштабе времени on-line system вчт. система реального времени one-party system однопартийная система open learning system гибкая система обучения open system вчт. открытая система open-item system система с незакрытыми статьями баланса operating system действующая система operating system вчт. операционная система organized banking system организованная банковская система page system вчт. страничная система parliamentary system парламентская система partial cost system система калькуляции издержек производства с использованием нормативов party system партийная система patent system система патентования pay-as-you-go system система выплаты выходных пособий при увольнении payments system система платежей penal system пенитенциарная система periodic reordering system вчт. система с периодической подачей заказов pilot system вчт. прототип системы system система, устройство; political system государственный строй portable system вчт. мобильная система preferential system система преференций premium system премиальная система price control system система регулирования цен price support system система гарантирования цен price system система цен priority system вчт. система приоритетов priority system вчт. система с приоритетами probabilistic system вероятностная система process cost system система исчисления производственных издержек production system продукционная система productions system система продукций program development system вчт. система разработки программ programming system вчт. система программирования progressive taxation system система прогрессивного налогообложения proportional taxation system система пропорционального налогообложения protection system вчт. система защиты prototyping system макет системы public health system система здравоохранения quality system система критериев качества quality system система проверки качества quata system система квот question-answering system вчт. вопросно-ответная система queueing system система массового обслуживания queueing system вчт. система массового обслуживания quota system система иммиграционных квот quota system система квот quota system система контингентов real time system вчт. система реального времени reasoning system вчт. разумная система redundant system вчт. избыточная система reliable system надежная система report system система отчетности reporting system система отчетности reporting system система сбора информации reporting system система учета representation system система представления reservation system система резервирования resident system вчт. резидентная система retrieval system док. система внесения исправлений retrieval system вчт. система поиска revision control system вчт. система управления версиями risk control system система контроля рисков salary adjustment system система регулирования заработной платы salary system система заработной платы scalable system вчт. расширяемая система school system школьная система segment system вчт. система с сегментной организацией self-assessment tax system система самообложения налогом self-contained system замкнутая система serving system вчт. система обслуживания setting up the system вчт. начальная установка системы short-term support system система краткосрочной поддержки simulation system имитационная система single-channel system вчт. одноканальная система single-server system вчт. одноканальная система slave system подчиненная система stable system устойчивая система standard pay system система нормативной заработной платы standby system резервная система static-priority system вчт. система со статическими приоритетами stationary system стационарная система stochastic system стохастическая система support system вчт. исполняющая система system метод system мир, вселенная system организм system сеть (дорог и т. п.) system геол. система, формация system система, устройство; political system государственный строй system система, устройство system система, метод system система; метод; system of axes система координат; what system do you go on? какому методу вы следуете? system comp. система system устройство system for medium-term financial assistance программа среднесрочной финансовой помощи system система; метод; system of axes система координат; what system do you go on? какому методу вы следуете? system of commands система команд system of deductions система выводов system of financial contributions система финансовых взносов system of import control система контроля за импортом system of monitoring balance sheet growth система контроля за ростом статей баланса system of reimbursement система возмещения расходов system of remuneration система вознаграждения system of state государственное устройство system of taxation система налогообложения target system вчт. целевая система tax system налоговая система tax-at-source system система удержания налога из общей суммы доходов taxation system система налогообложения tender system система торгов terminal system вчт. система терминалов test system вчт. испытательная система text-retrieval system вчт. документальная информационная система thin-route system вчт. малоканальная система tightly-coupled system вчт. система с сильной связью time sharing system вчт. система разделения времени time-sharing system вчт. система разделения времени time-sharing system вчт. система с разделением времени timecard system система табельного учета totting-up system система зачетов trade support system система поддержки торговли trading system система торговли transaction-oriented system вчт. диалоговая система обработки запросов truck system система оплаты труда натурой truck system система оплаты труда товарами truck: truck = truck system system attr.: system system оплата труда товарами вместо денег; Truck Acts ист. законы, ограничивающие систему оплаты труда товарами turnkey system вчт. готовая система two-channel system вчт. двухканальная система two-party system двухпартийная система unicameral system однопалатная система unitary tax system единая система налогообложения unmapped system вчт. система без управления памятью up system исправная система virgin system вчт. исходная система voluntary labelling system система добровольного снабжения продукта этикеткой wage system система оплаты труда waiting system вчт. система с ожиданием watch system бирж. система наблюдения weighting system система весов system система; метод; system of axes система координат; what system do you go on? какому методу вы следуете? windowing system вчт. система управления окнами word processing system вчт. система обработки текстов work-space system вчт. система с рабочим состоянием -
4 system
1) система2) установка; устройство•- 2D design system
- 2-D draughting system
- 2D milling CAM system
- 3 nonsimultaneous axes control system
- 3D CAD system
- 3D design system
- 3D milling CAM system
- 3-D surface-modeling system
- 3-D system
- abrasive waterjet cutting system
- absolute control system
- absolute dimension measuring system
- accident-protection system
- accountancy system
- accounting data system
- ACO system
- acoustic feedback control system
- acquisition system
- active enclosure system
- adaptable system
- adaptive CNC system
- adaptive control constraint system
- adaptive control system
- adaptive pulsing system
- adaptive robot system
- add-on NC programming system
- administrative information data system
- administrative information system
- ADR system
- advanced command data system
- advanced data analysis system
- advanced data display system
- advanced display system
- advanced integrated data system
- advanced interactive debugging system
- advanced management information system
- advisory system
- AGV system
- air flotation system
- air-bearing system
- air-cooling system
- air-delivery system
- air-gaging system
- airlock system
- air-oil mist lubrication system
- air-plasma arc-profiling system
- air-purge system
- alarm system
- all-enveloping guard system
- analog computing system
- analog recording system
- angstrom-positioning system
- antideflection system
- antilock brake system
- antisag system
- application-specific system
- APT generating expert system
- Archimedes system
- array system
- AS/RS system
- assembly management system
- assembly system
- attitude display system
- autolube system
- automated communications and messages processing system
- automated design and optimization of control system
- automated design system
- automated digital design system
- automated industrial management system
- automated information data system
- automated information dissemination system
- automated information retrieval system
- automated inventory distribution system
- automated machining system
- automated management information system
- automated management system
- automated measuring system
- automated parts input-output system
- automated reliability and maintenance management system
- automated storage control system
- automatic alignment-and-centering system
- automatic call distribution system
- automatic CAM system
- automatic chuck-changing system
- automatic data acquisition system
- automatic data distribution system
- automatic data system
- automatic diagnostic-and-recovery system
- automatic display plotting system
- automatic distributive numerical control system
- automatic fixturing system
- automatic gaging-and-compensating system
- automatic measurement-and-compensation system
- automatic message accounting system
- automatic message distribution system
- automatic pallet storage/retrieval system
- automatic program transfer system
- automatic record evaluation system
- automatic telemetry system
- automatic test analysis system
- automatic test system
- automatic testing, evaluating and reporting system
- automatic tool cassette changer system
- automatic tool retraction system
- automatic tool retraction/correction/reentry system
- automatic tool wear/tool broken sensing system
- automatically taught system
- automation system
- autonomous system
- autopatch system
- AWS system
- axis drive system
- axis motor system
- axis-stopping system
- backlash-free friction system
- back-to-back system
- balance system
- balanced system of forces
- balanced system
- bar feed system
- bar pulling system
- bar pusher system
- barring coding system
- base coordinate system
- base data system
- base file system
- base operating information system
- basic disk operating system
- basic hole system
- basic input/output system
- basic NC system
- basic programming system
- basic shaft system
- batching system
- batch-machining system
- battery system
- BCC management information system
- beam delivery system
- belt turnover system
- belt twist system
- binary system
- binary vision system
- biped robotic system
- block-tool system
- block-type tool change system
- bonded stores system
- boring system
- bought-in control system
- brake system
- branch information system
- breakaway system
- breathing system
- broad system of ordering
- BTA deep-hole-drilling system
- BTA-style deep-hole-drilling system
- bug-free system
- building block system
- bulk system
- business information system
- buy-and-plug-in system
- C/C system
- cable and hose carrying system
- CAD access system
- CAD system
- CAD/CAM system
- CAD/CAM/CAE and product data management system
- CAD/CAM/CAE system
- CAD/CAPP/CAM system
- CADAR system
- CAD-integrating system
- CAD-only system
- CAE system
- CAE/CAD/CAM system
- CAG system
- CAM system
- cam-and-lever system
- capacitance-based measuring system
- CAPP system
- capture system
- carrierband system
- cart/pallet transfer system
- Cartesian coordinate system
- cassette jaw-change system
- cell control system
- cell management system
- cell-type system
- cellular manufacturing system
- central analog data distributing and controlling system
- central automatic message accounting system
- central storage system
- centralized control system
- centralized coolant and extractor system
- centralized swarf conveying system
- centralized swarf removal system
- chain conveyor system
- check system
- checking system
- checkout system
- chiller system
- chip conveyor system
- chip guard system
- chip-evacuation system
- chuck/chuck jaw changing system
- chucking system
- chuck-jaw system
- chuck-loading system
- CIM system
- circular monitoring system
- circular part-processing system
- circulating lubrication system
- circulating oil system
- circulation system
- clamping system
- closed cooling system
- closed loop control system
- closed loop machine control system
- closed loop size control system
- closed loop system
- closed-proprietary system
- CM system
- CNC hardware system
- CNC machine tool system
- CNC programming system
- CNC system
- CNC transfer system
- CNC-ACC system
- CNC-control system
- coherent system of units
- collecting system
- collet pad top jaw system
- combined cooling system
- combined production system
- command-line NC system
- commercial vision system
- communication system
- companion system
- comprehensive power measurement system
- computer analysis and design system
- computer automation real-time operating system
- computer data communication system
- computer NC system
- computer system
- computer vision system
- computer-aided design support system
- computer-aided dispatch system
- computer-aided gaging system
- computer-aided programming system
- computer-aided telemetry system
- computer-aided test system
- computer-assisted command system
- computer-assisted message processing system
- computer-assisted microfilm retrieval system
- computer-assisted operation sequence planning system
- computer-automated machine-tool system
- computer-automated test system
- computer-based management system
- computer-based message system
- computer-controlled materials-handling system
- computer-controlled system
- computer-coordinated measuring system
- computer-directed swing-arm tool-changing system
- computer-driven control system
- computer-hosted manufacturing system
- computer-integrated manufacturing system
- computer-integrated system
- computerized information retrieval system
- computerized machine control system
- computerized manufacturing system
- computerized numerical control system
- computerized production control system
- computerized shopfloor data collection system
- computer-oriented production management system
- computer-oriented system
- computing system
- concurrent force system
- conductor system
- conservative system
- constant delivery system
- constant volume system
- constant-contact scanning system
- constraint satisfaction system
- continuous feedback control system
- continuous flow system
- continuous-path CNC system
- continuous-path control system
- contouring control system
- contouring system
- controlled path system
- controlling system
- conventional ACC system
- conversational analysis and drafting system
- conveying system
- conveyor system
- conveyoring system
- conveyorized work-handling system
- coolant clarification system
- coolant laundering system
- coolant mist system
- coolant recirculating system
- coolant recovery system
- coolant recycling system
- coolant supply system
- coolant-circulating system
- coolant-thru-body system
- cooling system
- coordinate drive system
- coordinate system
- coprocessor board system
- copymill control system
- corporate information and office system
- coupling system
- CPS system
- CRT control system
- CRT system
- customer-oriented system
- customized FMS control system
- cut-piece transfer system
- cycloidal tooth system
- data base management system
- data communication system
- data control system
- data input management system
- data management system
- data origination system
- data processing system
- data retrieval system
- data transfer system
- datum system for geometrical tolerancing
- datum system
- DDM system
- decentralized DNC system
- decision enabling system
- decision support system
- dedicated production system
- deep-hole-drilling system
- defect-free machining system
- delivery system
- demand pull flexible system
- demand push flexible system
- departmental management system
- descaling system
- design coordinate system
- design support system
- design-automation system
- design-for-manufacturing system
- design-with-feature system
- desk-top publishing system
- deterministic system
- dexel-based system
- diagnostic communication control system
- diagnostic computer control system
- dialog system
- diamond-lapping system
- digital readout system
- digitizing system
- digitizing/data capture system
- dimensional verification system
- direct impingement starting system
- direct lubrication system
- direct NC system
- discrete-continuous system
- dispatcher system
- distributed computer system
- distributed mass-spring system
- distributed microprocessor system
- distributed processing system
- distributed quality system
- distributed system
- distributive numerical control system
- DNC flexible machining system
- DNC machine control system
- DNC machine tool control system
- DNC system
- DNC/FM system
- document processing system
- document retrieval system
- document search system
- domain-expert system
- Doppler system
- DOS CAM system
- double tube system
- dowel pin system
- DRO system
- drop-feed-lubrication system
- DTP system
- dual laser optical system
- dual laser referencing system
- dual system
- dual-beam LDDM system
- dual-pallet shuttle system
- dual-shaft electric propulsion system
- dynamic beam focusing laser system
- dynamic data system
- dynamic mapping system
- early warning system
- eddy current damper system
- edge-sensing system
- edge-type positioning system
- eight-station pallet system
- electrical contact tracing system
- electrofluidic control system
- emergency protection system
- enclosure system
- encoder checking system
- endpoint locating system
- energy-adaptive system
- energy-saving drive system
- engine starting system
- entry-level NC system
- environmental control system
- equivalent rigid link system
- equivalent systems of forces
- ESD system
- estimating system
- example-driven system
- expert control system
- expert process planning system
- expert system
- external box system
- extractor system
- fact retrieval system
- factory automation system
- fault detection system
- fault-signal system
- FBG system
- feasibility routing system
- feature-based CAM system
- feature-based system
- feed system
- feedback control system
- feedback gaging system
- feedback position control system
- feedback system
- feed-drive system
- feedforward compensatory control system
- feed-only AC system
- feed-overriding system
- FFS system
- file control system
- finite capacity scheduling system
- fixed coordinate system
- fixed-feature NC system
- fixed-rail system
- fixture design system
- fixture system
- fixturing system
- flanged pipe system
- flexible assembly system
- flexible automated manufacturing system
- flexible automation system
- flexible computer-controlled robotic system
- flexible fabricating system
- flexible fixturing system
- flexible handling system
- flexible laser optical system
- flexible laser system
- flexible lathe system
- flexible machine system
- flexible machining center system
- flexible machining system
- flexible manufacturing system
- flexible NC system
- flexible press system
- flexible tooling system
- flexible transfer system
- flexible turning system
- flood coolant system
- flow-line production system
- flow-type manufacturing system
- fluid management system
- fluid power system
- flush-type cooling system
- fly system
- FMS operating system
- FMS/CAD/CAM system
- FMS-type production system
- force measurement system
- force sensory system
- force system
- force-sensing system
- forecasting system
- four-station pallet system
- four-tier quality system
- FROG navigation system
- FROG system
- full-blown system
- fully specified system
- gage system
- gaging computer system
- gaging-and-compensating system
- gantry loading system
- gantry-based turning system
- gantry-style motion system
- gas-turbine starting system
- gating system
- gear roller system
- gear system
- gear testing system
- general information retrieval system
- generative planning system
- generic control system
- generic messaging system
- generic system
- glass fiber system
- glazing system
- goal-seeking system
- graphic numerical control system
- graphic processing system
- graphics system
- graphics-oriented system
- grating measuring system
- gravity oil system
- gray scale imaging system
- grinder vision system
- group control system
- guarding system
- guidance system
- guiding system
- handling system
- handwriting-input system
- hard-automated system
- hardware NC system
- hardware support system
- head change system
- head changer system
- head-changing flexible manufacturing system
- help system
- hierarchical coding system
- hierarchical control system
- hierarchical information control system
- high-noise-immunity system
- high-rise system
- high-speed positioning system
- high-speed-processor control system
- high-volume system
- Hirth gear-tooth system
- holding system
- holding tool system
- hole system
- holonomic system
- host computer-assisted programming system
- host distributive numerical control system
- hybrid computing system
- hydraulic oil system
- hydraulic system
- hydraulic-circuit system
- hypertext system
- ID system
- IDNC system
- illumination system
- image detection system
- image processing system
- imaging system
- IMC system
- immersion-washing system
- inconsistent system of equations
- incremental measuring system
- index system
- indirect lubrication system
- individual lubrication system
- inductive telemetry system
- inductively guided cart system
- industrial vision system
- in-feed system
- inference system
- in-floor chip-disposal system
- information infrastructure system
- information logical system
- information processing system
- information storage and retrieval system
- information system
- information-gathering system
- information-management system
- information-sharing system
- infrared imaging system
- infrared system
- in-house minicomputer system
- in-house system
- inlet control system
- in-process gaging system
- in-process sensing system
- in-process storage system
- insert-selection system
- instrumentation system
- insulating system
- integral movement monitoring system
- integrated CAD/CAPP/CAM system
- integrated CAM system
- integrated circuit numerical control system
- integrated computer system
- integrated information system
- integrated machine system
- integrated machining system
- integrated manufacturing and assembly system
- integrated manufacturing system
- integrated NC machine system
- integrated production system
- integrated sensor system
- intelligent control system
- interactive control system
- interactive graphics processing system
- interactive manufacturing control system
- interconnection system
- interdepartmental communication system
- interferometer measuring system
- interlocking system
- interrupt-driven system
- inventory-management system
- involute tooth system
- IR fault-signal system
- IR system
- ISO system of limits and tolerances
- isolated word recognition system
- jig boring measuring system
- job shop-type flexible system
- joint-actuation system
- just-in-time production system
- kanban pull system
- kinetic control system
- kitting system
- knowledge base management system
- knowledge system
- knowledge-based information system
- knowledge-based system
- krypton laser system
- labeling system
- labor-intensive system
- language-based NC system
- laser beam orientation system
- laser beam positioning system
- laser calibration system
- laser combination energy system
- laser digitizing system
- laser driving system
- laser full automated system
- laser inspection system
- laser interferometer measuring system
- laser machining system
- laser metalworking system
- laser micrometer system
- laser monitoring system
- laser mount system
- laser optical transformation system
- laser pulse power system
- laser pump system
- laser referencing system
- laser thread measurement system
- laser transducer system
- laser-cutting system
- laser-gaging system
- layered control system
- LDDM system
- lead screw drive system
- learning system
- library reference system
- library system
- light guide system
- light recognition system
- line motion control system
- line motion system
- line path system
- linear index system
- linear system of constant coefficients
- linear time invariant system
- linear time-varying system
- linear-encoder-equipped system
- LMFC system
- load/unload system
- loading robot system
- load-monitoring system
- local communications system
- logistics system
- look-up table system
- low-loss optical system
- low-volume lubricant delivery system
- lube system
- lubrication system with continuous delivery
- lubrication system with cyclic delivery
- lubrication system with performance control
- lubrication system without performance control
- lubrication system
- M system
- machine control system
- machine coordinate system
- machine health-monitoring system
- machine management system
- machine surveillance system
- machine tool capability-conditioning system
- machine tool system
- machine vision system
- machine/control system
- machine/tool/workpiece system
- machine-flexible system
- machine-zero reference system
- machining-cell system
- magnetic control system
- magnetic shaft suspension system
- main control system
- maintenance tracking system
- make-up system
- management control system
- management information system
- management system
- management-and-manufacturing system
- managerial reporting system
- man-computer system
- man-machine system
- man-plus-machine system
- manual data input system
- manual programming system
- manufacturing execution system
- manufacturing optimization system
- manufacturing software system
- manufacturing system
- many-degrees-of-freedom system
- many-variable system
- mass-elastic system
- master manufacturing control system
- master-slave control system
- material flow system
- material movement system
- material storage system
- materials-handling control system
- materials-handling system
- matrix array system
- matrix-type system
- MDI contouring control system
- MDI control system
- MDI NC system
- mean line system
- measurement/inspection system
- measuring coordinate system
- measuring system
- measuring/compensation system
- mechanical interface coordinate system
- memory NC system
- memory system
- menu drive system
- menu system
- menu-driven programming system
- metalforming production system with robots
- metalworking laser system
- metamorphic system
- metareasoning system
- metering system
- metrology system
- MIC system
- micro CAD/CAM programming system
- microadjustment system
- microchip-managed control system
- microdispensing system
- microintegrated system
- microload system
- micropackaged distributed system
- microprocessor based system
- microprocessor CNC system
- microprocessor system
- microprocessor-development system
- microstep control system
- microwave drill detection system
- milling CAM system
- milling system
- minicomputer-based numerical control system
- minicomputer-based system
- minicomputer-based test system
- miniload automated storage and retrieval system
- miniload system
- minimal constraint system
- minimum phase shift system
- mist-cooling system
- mixed forging-machining system
- mobility system
- model reference adaptive system
- moderately sized manufacturing system
- modular clamping system
- modular component tooling system
- modular fixture system
- modular holding system
- modular system
- modular tooling system
- modular work holding system
- monitoring system
- monorail material handling system
- motor position sensing system
- mounting system
- MPM system
- MRC system
- MRP system
- MS-DOS system
- multiaxis laser system
- multimachine system
- multimedia system
- multinetwork system
- multipallet system
- multiple computer system
- multiple laser technology system
- multiple pallet changer system
- multiple pallet handling system
- multiple parts feeding system
- multiple sensory system
- multiple spindle head handling-and-changing system
- multiple system of indexing
- multiple-gun spraying system
- multipoint lubrication system
- multipoint network control system
- multiprocessing system
- multiprocessor NC system
- multiprocessor system
- multiproduct manufacturing system
- multiprofile tool system
- multiprogramming system
- multirobot system
- multisensor system
- multiserver queueing system
- multistage system
- multitasking control system
- multiterminal system
- multiuser system
- multivendor information system
- multiwindowing software system
- Nagare system
- narrowly defined expert system
- national information system
- navigation system
- NC contouring system
- NC machine system
- NC part-programming system
- NC system
- NC tooling system
- NC/TP system
- nesting system
- network computer system
- network switching system
- network system
- noise diagnostic system
- noncircular copy-turning system
- noncompensated system
- noncontact laser marking system
- noncontact microwave system
- nonexpert system
- non-NC system
- numerical computer control system
- numerical contour control system
- numerical control system
- numerically controlled tool point system
- object-oriented system
- office system
- office-based programming system
- off-line adviser-type expert system
- off-line programming system
- off-line system
- off-the-shelf system
- oil mist system
- oil scavenge system
- oil system
- oil wash system
- oil-recirculating system
- oligarchical manufacturing system
- OLP system
- one man/one machine system
- one man-one operation-one job system
- one-machine flexible system
- one-piece tape spar-measuring system
- one-shot lubrication system
- on-line information system
- on-line process system
- on-line retrieval system
- on-line system
- on-line tool control system
- on-machine gaging system
- on-machine probing system
- on-off control system
- open architecture system
- open cooling system
- open system
- open-front system
- open-loop control system
- operating system
- operational system
- operator guidance system
- operator-controlled NC system
- optical detection system
- optical laser ranging system
- optical MAP system
- optical measurement/inspection system
- optical recognition system
- optical system for laser processing
- optical tracer backup system
- optical transmission system
- opti-feed system
- optimal-position control system
- order-driven system
- order-entry system
- order-picking system
- oscillating system
- oscillatory system
- out-feed system
- output collecting system
- overall system
- p.-t.-p. NC system
- package confinement system
- paging system
- pallet conveyor system
- pallet gripper system
- pallet ID system
- pallet storage system
- pallet storage/changer system
- pallet/platen transfer system
- pallet/robot flexible-machining system
- pallet-based materials handling system
- pallet-based system
- pallet-changer system
- pallet-coding system
- pallet-handling system
- palletized tool magazine system
- pallet-loading system
- pallet-moving system
- pallet-shuttle change system
- pallet-transfer system
- pallet-transport system
- paperless NC system
- parallel force system
- parallel lubrication system
- parametric CNC system
- part flow system
- part handling-and-storage system
- part program-editing system
- part queue system
- part-conveying system
- partial laser system
- part-programming system
- part-retrieval system
- passively mode-locked laser system
- path control system of a machine
- path control system
- pattern recognition system
- pattern tracing system
- pattern-directed system
- PC system
- PC-based CAD system
- PC-based vision system
- pendant-mounted CNC system
- perceptual system
- permanent electro system
- personal computer-based robotic vision system
- phase switching control system
- photogrammetric vision system
- photooptic tracing system
- photooptical tracing system
- piece rate system
- plane system of forces
- planner-oriented system
- plant-integration system
- platen system
- platform-independent CAM system
- playback system
- plugboard control system
- plugboard programming system
- point-to-point system
- popular laser system
- position control system
- positioning control system
- postprocess inspection system
- postprocess system
- postprocess-feedback gaging system
- potentiometer-setting system
- power generating system
- power system
- powered clamping system
- powered track system
- powerful robot system
- precision positioning system
- predictive machinability system
- predictive maintenance system
- pre-emptive system
- pregaging system
- preload system
- preset tooling system
- presetting system
- prismatic flexible manufacturing system
- prismatic machining system
- probe communication system
- problem-oriented information system
- process planning system
- process-flexible system
- production control system
- production expert system
- production-monitoring system
- productions system
- product-testing system
- programmable automation system
- programmable control system
- programmable logic control system
- programmable power monitoring system
- programmed sequence control system
- programming system
- proof-of-concept system
- proprietary NC system
- propulsion system
- propulsive system
- protection system
- prototype system
- prototyping system
- pull system of production
- pull system
- punch tape NC system
- purpose-made materials feeding system
- push system
- qualitative system
- quality control system
- quality system
- quantity produced systems
- question-and-answer system
- question-answering system
- queuing system
- quick-change system
- quick-change workpiece-fixturing system
- quick-change-cutter system
- rack system
- rack-picking system
- rail-borne robotic handling system
- rail-guided transport system
- random mission system
- random mix system
- random order system
- ranging system
- readout system
- ready-to-go system
- real-time vision system
- recirculation system
- rectangular coordinate system
- rectangular triordinate system
- reeving system
- reference retrieval system
- reference system
- reflecting high-power beam optical system
- register system
- registration system
- relay ladder logic system
- reporting system
- reprographic system
- resolver system
- restraint system
- RETIC system
- retrieval system
- retrofit system
- return spring system
- RGV pallet delivery system
- rigid track workpiece transport system
- rigid transfer system
- robot control system
- robot gantry storage-and-retrieval system
- robot learning system
- robot parts-handling system
- robot system
- robot teaching system
- robot tool changing system
- robot-based turning system
- robotic system
- robotic vision system
- robotics CAD system
- robotized metalforming system
- robot-like inspection system
- robot-measuring system
- rod memory system
- roller system
- roll-generating system
- rotary transfer system
- rotary-type tool-mounting system
- rotational system
- routing-flexible system
- rule-based expert system
- running fail-safe system
- running system
- run-time system
- safety actuation system
- safety system
- scale back system
- seam tracking laser processing system
- seam-tracking system
- security system
- selective assembly system
- selective control system
- self-adapting system
- self-contained starting system
- self-contained system
- self-monitoring measuring system
- self-optimizing adaptive control system
- self-programming NC system
- self-teaching system
- self-test system
- sensing system
- sensor system
- sensor-based system
- sensory control system
- sensory feedback system
- sensory interactive system
- sensory-processing system
- sentence recognition system
- sequencing control system
- sequential control system
- series lubrication system
- service system
- servo control system
- servo drive system
- servo positioning system
- servo transducer system
- servo-controlled blade-feed-pressure system
- setting system
- SFP system
- shaft system
- shared tools system
- shopfloor communication message system
- shopfloor part-programming system
- shopfloor programming system
- shopfloor-programming control system
- short-closed oil system
- shuttle car system
- shuttle system
- shuttle-type container system
- side-loading pallet system
- sign system
- signature-analysis system
- silhouetting system
- single system
- single-board computer system
- single-cell system
- single-line lubrication system
- single-point lubrication system
- single-stage system
- single-tube system
- single-unit machining system
- single-variable system
- sinking system
- six-station pallet system
- size-monitoring system
- skidless system
- skid-type system
- small knowledge system
- small scale system
- small-batch manufacturing system
- sociotechnical system
- software-based system
- software-operating system
- solid model CAD system
- solid modeling system
- solids-based system
- sonic digitizing system
- space-monitoring sensor system
- special-purpose CNC system
- special-purpose material handling system
- speech-understanding system
- spindle airblast system
- spindle-probe system
- splash lubrication system
- split-type of tooling system
- spray lubrication system
- sprocket-chain system
- stabilization system
- stabilizing system
- stacking system
- stand-alone system
- standard control system
- standard unit system
- starting system
- statistical process control system
- steady-state system
- stepping motor drive system
- stocker system
- stocking system
- stop-bolt locking system
- storage system
- storage-and-retrieval system
- storage-retrieval system
- straight cut control system
- straight-line control system
- stress calculations infinite element system
- structurally stable system
- structurally unstable system
- stub-tooth system
- subloop system
- supervision system
- supervisory computer control system
- supervisory control system
- surface-measurement system
- surveillance system
- suspension system
- swarf conveyance system
- swarf-management system
- swarf-removal system
- switching system
- synthetic vision system
- system of dimensioning
- system of forces
- system of limits and fits
- system of quantities
- system of the machine retaining devices
- system of units
- tactile sensing system
- tailored NC system
- tailor-made system
- tape-oriented system
- target system
- teach system
- teachable-logic control system
- teaching system
- teach-mode programming system
- technology-intensive system
- telecommunication system
- telemetry gage system
- telemetry system
- teleoperated system
- telepresence system
- telerobotic system
- ten-station pallet system
- term system
- test system
- testing system
- text organizing system
- thermal control system
- thermal enclosure system
- thermal propulsion system
- thread measurement system
- thread measuring system
- three-dimensional CAM system
- three-dimensional coordinate system
- three-wire thread measuring system
- through feed system
- through-the-tool system
- time control system
- time cycle system
- time-shared system
- time-sharing NC programming system
- time-sharing system
- tool animation system
- tool breakage prevention system
- tool change system
- tool condition monitoring system
- tool coolant system
- tool deflection calibration system
- tool identification tag system
- tool life control system
- tool life management system
- tool magazine exchanger system
- tool management system
- tool position-compensating system
- tool shank cleaning system
- tool storage and transport system
- tool storage/management system
- tool-associated system
- tool-clamp system
- tool-holder-work system
- tool-ID system
- tooling AGV system
- tooling system
- tool-in-hand system
- tool-in-use system
- tool-machine system
- tool-monitoring system
- tool-mounting system
- tool-presetting system
- tool-probing system
- tool-to-turret connection system
- tool-transfer system
- torque-monitoring system
- total system
- total-loss lubrication system
- touch-probe digitizer system
- touch-probe digitizing system
- touch-probe system
- towline cart system
- towline conveyor system
- towline handling system
- towline material handling system
- towline transfer system
- tracer control system
- tracing system
- track system
- tracking/scheduling system
- track-monitoring system
- transfer system
- translating system
- transmission system
- transporter system
- traverse-metering system
- tray-type transfer system
- triangulation system
- tribomechanical system
- tri-level stocker system
- triordinate system
- trolley control system
- trouble-free control system
- T-slot system
- tuned system
- turning system
- turning-and-chucking system
- turnkey computer control system
- turnkey system
- turret probing system
- turret tooling system
- two-line lubrication system
- two-machine system
- two-pallet exchange system
- two-shift system
- two-tier inspection system
- unattended machining system
- unattended production system
- uncertain system
- unified system
- unit bore system
- unit system
- unit-build system
- unit-load automated storage and retrieval system
- unit-load system
- UNIX-based 32-bit computer system
- unmonitored control system
- unstable system
- user identification system
- user's CAD system
- V coding system
- vacuum system
- variable pallet system
- variable-coefficient system
- variable-gain ACC system
- variable-mission system
- versatile data acquisition system
- vertical carousel system
- vertical rotating warehouse system
- vibration system
- vibratory system
- video measuring system
- video-based measurement system
- viewing system
- virtual design system
- virtual storage system
- vision guidance system
- vision metrology system
- vision optical system
- vision sensor system
- vision system
- vision tool-presetting system
- vision-based inspection system
- vision-based system
- visual computing system
- visual inspection system
- VME-based system
- voice data entry system
- voice system
- voice-input system
- volume-flexible system
- volume-metric lubrication system
- voluntary standards system
- warehousing system
- warning protection system
- warning system
- wash system
- waste material treatment system
- watchdog system
- waterjet system
- way-lubrication system
- wedge-locked tool clamping system
- wheelhead-measuring system
- windowing system
- wire-cut system
- wire-frame CAD system
- wire-guided transport system
- wire-guided trolley routing system
- word recognition system
- work infeed system
- work transfer system
- work transport system
- workhandling system
- work-holding system
- workpiece-cleaning system
- workstation-oriented CNC system
- zero error position systemEnglish-Russian dictionary of mechanical engineering and automation > system
-
5 system
ˈsɪstɪm сущ.
1) а) система Syn: method б) система, устройство;
метод adversary system ≈ система состязательности в суде (правда выясняется в ходе соревнования позиций и доказательств сторон в судебном процессе) health system ≈ органы здравоохранения narrative evaluation system ≈ описательная система оценок( письменная характеристика успеваемости учащегося, даваемая преподавателем в свободной форме) political system ≈ государственный строй air-conditioning system
2) какая-л. определенная система а) сеть( дорог и т. п.) б) мир;
вселенная( система планет)
3) организм или часть организма nervous system support-locomotion system
4) геол. система, формация система;
способ;
метод - a good * of teaching French хорошая система /-ий метод/ обучения французскому языку - the touch * of typewriting печатание на машинке по слепому методу (тк. в ед. ч.) система, систематичность - to work without * работать без( строгой) системы - his work lacks * (в) его работе недостает системы - to bring * out of confusion упорядочить неразбериху;
найти выход из запутанного положения строй, устройство - political * государственный строй - the feudal * феодальный строй - * of government система правления - bipartisan /two-party/ * (американизм) (политика) двухпартийная система классификация, система - * of axes (математика) система координат - * of units( физическое) система измерений - natural * (химическое) периодическая система элементов - the decimal * десятичная система - binary * (химическое) бинарная /двойная/ система (философское) система;
комплекс идей, образующих целое - a * of philosophy философская система;
философское учение( философское) вселенная, мир сеть (дорог, труб и т. п.) - tramway * трамвайная сеть - irrigation * система орошения - nervous * нервная система - circulatory * система кровообращения - telephone * телефонная сеть организм - to pass into the * проникнуть в организм - to introduce smth. into the * ввести что-л. в организм - strong drink is bad for the * крепкие напитки вредны для организма - to get smth. out of one's * вывести( яд и т. п.) из организма;
избавиться от какого-л. чувства, навязчивой идеи и т. п. - I must get her out of my * я должен выбросить ее из головы (астрономия) система - * of comets система комет - solar * солнечная система (геология) система, формация (спортивное) судейство - closed /written/ * закрытое судейство - open /public/ * открытое судейство (военное) средство - forward-based *s средства передового базирования - all *s go (космонавтика) все системы (корабля) работают нормально( компьютерное) система - multiprocession * многопроцессорная система - * manager системный программист;
администратор системы - * management сопровождение /координация работы/ системы accept ~ система акцептования accounting information ~ вчт. бухгалтерская информационная система accounting ~ система бухгалтерского учета accounting ~ система счетов adaptive ~ вчт. адаптивная система administrative ~ административная система alarm ~ система сигнализации analysis ~ система анализа application visualization ~ вчт. прикладная система изображения asset quality rating ~ система квалификации активов asymptotically stable ~ асимптотически устойчивая система automated control ~ асу, автоматизированная система управления axiomatic ~ аксиоматическая система backup ~ вчт. дублирующая система banking ~ банковская система belief ~ система доверия bicameral ~ двухпалатная система bicameral ~ парл. двухпалатная система bipartite ~ парл. двухпартийная система block ~ =blocking bonus ~ премиальная система buddy ~ метод близнецов bulk-service ~ система с групповым обслуживанием business ~ экономическая система cad ~ вчт. система автоматизированного проектирования call-reply ~ вчт. запрсно-ответная система certification ~ система сертификации closed queueing ~ замкнутая система массового обслуживания closed ~ замкнутая система code-dependent ~ вчт. система зависящая от данных code-independent ~ вчт. система не зависящая от данных code-insensitive ~ вчт. система не зависящая от данных code-sensitive ~ вчт. система зависящая от данных code-transparent ~ вчт. система не зависящая от данных coinage ~ монетная система column ~ система бухгалтерского учета по колонкам commission ~ система комиссионных вознаграждений computer ~ вычислительная система computer ~ вчт. вычислительная система computer ~ вычислительный комплекс computer ~ система вычислительных машин computer-aided control ~ автоматизированная система управления computer-to-plate ~ система создания печатных форм на компьютере computerized information ~ информационная система на базе ЭВМ concealment ~ система маскировки concession ~ система концессий constrained ~ вчт. система с ограничениями consulting ~ вчт. консультирующая система control ~ система управления control ~ вчт. система управления cooperative ~ система кооперации cooptation ~ система кооптации costing ~ система калькуляции себестоимости court ~ судебная система, система судопроизводства credit ~ кредитная система criminal reestablishment ~ система восстановления личности преступника crisis alert ~ система предупреждения о кризисе cross ~ вчт. кросс-система cyclical response ~ вчт. система циклических реакций data base management ~ вчт. система управления базой данных data handling ~ вчт. система обработки данных data processing ~ вчт. система обработки данных data ~ вчт. информационная система database ~ вчт. система баз данных decimal ~ десятичная система dedicated ~ специализированная система deductive ~ дедуктивная система delay ~ система с ожиданием desktop ~ система непосредственного взаимодействия direct debit ~ система прямого дебета direct ~ целевая система directional ~ система управления disk operating ~ вчт. дисковая операционная система, ДОС distributed file ~ вчт. распределенная файловая система distributed ~ вчт. распределенная система distribution ~ система распределения distributive ~ распределительная система DP ~ (data processing ~) система обработки данных dynamic ~ динамическая система educational ~ система образования educational ~ система обучения election ~ избирательная система electronic book-entry ~ вчт. электронная система бухгалтерского учета electronic full-page makeup ~ вчт. электронная система верстки полос enclave ~ анклавная группа;
полузащищенная группа (работающих под специальным наблюдением в обычных рабочих условиях инвалидов) equilibrium ~ равновесная система evolutionary ~ развиваемая система executive ~ вчт. операционная система expand a ~ вчт. расширять комплект оборудования системы expert ~ вчт. экспертная система explanatory ~ вчт. система объяснений fail-soft ~ вчт. система с амортизацией отказов federal ~ федеральная система fee ~ система вознаграждений feedback ~ система с обратной связью file ~ вчт. файловая система filing ~ система регистрации документов filing ~ система хранения документов financial ~ финансовая система fiscal ~ система финансов fixed price ~ система с фиксированной ценой flat-rate guarantee ~ система гарантий с фиксированной ставкой formal ~ формальная система fractional reserve ~ система частичных резервов frame ~ вчт. система фреймов functional information ~ вчт. функциональный информационная система giro ~ система жиросчетов governmental ~ правительственная система grading ~ система сортировки guarantee ~ система гарантий guidance ~ вчт. система -путеводитель hard disk ~ вчт. система с жестким диском help ~ вчт. справочник hire ~ =hire-purchase historical cost ~ выч. калькуляция на основе фактических издержек производства homogeneous ~ однородная система host ~ вчт. базисная система host ~ вчт. централизованная система imprest ~ система авансирования imputation ~ система условного начисления indexing ~ система индексации inductive ~ вчт. индуктивная система information ~ вчт. информационная система instruction ~ вчт. обучающая система integrated ~ вчт. интегрированная система intelligent ~ вчт. интеллектуальная система interactive ~ вчт. диалоговая система interactive ~ вчт. интерактивная система interest ~ система ставок процента international monetary ~ международная валютная система judicial ~ система судебных органов judicial ~ судебная система, система судебных органов judicial ~ судебная система jury ~ система суда присяжных knowledge base management ~ вчт. система управления базой знаний knowledge representation ~ вчт. система представления знаний land registration ~ система регистрации земельного участка learning ~ вчт. самообучаемая система licensing ~ система лицензирования linear programming ~ система линейного программирования linear ~ линейная система loadable ~ вчт. загружаемая система loan limit ~ система предельных размеров кредита loose-leaf ~ полигр. издание с отрывными или вкладными листами loss ~ система с потерями mail ~ вчт. электронная почта management information ~ (MIS) управленческая информационная система manual ~ система ручного управления many-server ~ вчт. многоканальная система mapped ~ вчт. система с управлением памятью market ~ рыночная система market ~ рыночная экономика market ~ страна с рыночной экономикой marketing information ~ система маркетинговой информации markov ~ марковская система markovian ~ марковская система master-slave ~ несимметричная система match ~ система выравнивания курсов militia ~ система милиции minimum price ~ система минимальных цен minimum wage ~ система минимальной заработной платы ministerial ~ правительственная система mixed price ~ смешанная ценовая система mixed ~ смешанная система modeless ~ вчт. система с однородным интерфейсом monetary ~ денежная система monetary ~ финансовая система monitoring ~ система мониторинга monitoring ~ система текущего контроля multi-user ~ вчт. многопользовательская система multiprocessing ~ вчт. многопроцессорная система multiprogramming ~ вчт. система, работающая в мультипрограммном режиме multiserver ~ вчт. многоканальная система multistation ~ вчт. многопунктовая система multitasking ~ вчт. многозадачная система multiuser ~ система коллективного пользования multivariable ~ вчт. многомерная система municipal ~ муниципальная система non-markovian ~ вчт. немарковская система nonstop ~ вчт. безостановочный компьютер normative ~ нормативная система number ~ система счисления numeration ~ система счисления off-line ~ вчт. автономная система on-demand ~ вчт. система без ожидания on-line ~ вчт. неавтономная система on-line ~ вчт. система, работающая в реальном масштабе времени on-line ~ вчт. система реального времени one-party ~ однопартийная система open learning ~ гибкая система обучения open ~ вчт. открытая система open-item ~ система с незакрытыми статьями баланса operating ~ действующая система operating ~ вчт. операционная система organized banking ~ организованная банковская система page ~ вчт. страничная система parliamentary ~ парламентская система partial cost ~ система калькуляции издержек производства с использованием нормативов party ~ партийная система patent ~ система патентования pay-as-you-go ~ система выплаты выходных пособий при увольнении payments ~ система платежей penal ~ пенитенциарная система periodic reordering ~ вчт. система с периодической подачей заказов pilot ~ вчт. прототип системы ~ система, устройство;
political system государственный строй portable ~ вчт. мобильная система preferential ~ система преференций premium ~ премиальная система price control ~ система регулирования цен price support ~ система гарантирования цен price ~ система цен priority ~ вчт. система приоритетов priority ~ вчт. система с приоритетами probabilistic ~ вероятностная система process cost ~ система исчисления производственных издержек production ~ продукционная система productions ~ система продукций program development ~ вчт. система разработки программ programming ~ вчт. система программирования progressive taxation ~ система прогрессивного налогообложения proportional taxation ~ система пропорционального налогообложения protection ~ вчт. система защиты prototyping ~ макет системы public health ~ система здравоохранения quality ~ система критериев качества quality ~ система проверки качества quata ~ система квот question-answering ~ вчт. вопросно-ответная система queueing ~ система массового обслуживания queueing ~ вчт. система массового обслуживания quota ~ система иммиграционных квот quota ~ система квот quota ~ система контингентов real time ~ вчт. система реального времени reasoning ~ вчт. разумная система redundant ~ вчт. избыточная система reliable ~ надежная система report ~ система отчетности reporting ~ система отчетности reporting ~ система сбора информации reporting ~ система учета representation ~ система представления reservation ~ система резервирования resident ~ вчт. резидентная система retrieval ~ док. система внесения исправлений retrieval ~ вчт. система поиска revision control ~ вчт. система управления версиями risk control ~ система контроля рисков salary adjustment ~ система регулирования заработной платы salary ~ система заработной платы scalable ~ вчт. расширяемая система school ~ школьная система segment ~ вчт. система с сегментной организацией self-assessment tax ~ система самообложения налогом self-contained ~ замкнутая система serving ~ вчт. система обслуживания setting up the ~ вчт. начальная установка системы short-term support ~ система краткосрочной поддержки simulation ~ имитационная система single-channel ~ вчт. одноканальная система single-server ~ вчт. одноканальная система slave ~ подчиненная система stable ~ устойчивая система standard pay ~ система нормативной заработной платы standby ~ резервная система static-priority ~ вчт. система со статическими приоритетами stationary ~ стационарная система stochastic ~ стохастическая система support ~ вчт. исполняющая система system метод ~ мир, вселенная ~ организм ~ сеть (дорог и т. п.) ~ геол. система, формация ~ система, устройство;
political system государственный строй ~ система, устройство ~ система, метод ~ система;
метод;
system of axes система координат;
what system do you go on? какому методу вы следуете? ~ comp. система ~ устройство ~ for medium-term financial assistance программа среднесрочной финансовой помощи ~ система;
метод;
system of axes система координат;
what system do you go on? какому методу вы следуете? ~ of commands система команд ~ of deductions система выводов ~ of financial contributions система финансовых взносов ~ of import control система контроля за импортом ~ of monitoring balance sheet growth система контроля за ростом статей баланса ~ of reimbursement система возмещения расходов ~ of remuneration система вознаграждения ~ of state государственное устройство ~ of taxation система налогообложения target ~ вчт. целевая система tax ~ налоговая система tax-at-source ~ система удержания налога из общей суммы доходов taxation ~ система налогообложения tender ~ система торгов terminal ~ вчт. система терминалов test ~ вчт. испытательная система text-retrieval ~ вчт. документальная информационная система thin-route ~ вчт. малоканальная система tightly-coupled ~ вчт. система с сильной связью time sharing ~ вчт. система разделения времени time-sharing ~ вчт. система разделения времени time-sharing ~ вчт. система с разделением времени timecard ~ система табельного учета totting-up ~ система зачетов trade support ~ система поддержки торговли trading ~ система торговли transaction-oriented ~ вчт. диалоговая система обработки запросов truck ~ система оплаты труда натурой truck ~ система оплаты труда товарами truck: truck = truck system ~ attr.: ~ system оплата труда товарами вместо денег;
Truck Acts ист. законы, ограничивающие систему оплаты труда товарами turnkey ~ вчт. готовая система two-channel ~ вчт. двухканальная система two-party ~ двухпартийная система unicameral ~ однопалатная система unitary tax ~ единая система налогообложения unmapped ~ вчт. система без управления памятью up ~ исправная система virgin ~ вчт. исходная система voluntary labelling ~ система добровольного снабжения продукта этикеткой wage ~ система оплаты труда waiting ~ вчт. система с ожиданием watch ~ бирж. система наблюдения weighting ~ система весов ~ система;
метод;
system of axes система координат;
what system do you go on? какому методу вы следуете? windowing ~ вчт. система управления окнами word processing ~ вчт. система обработки текстов work-space ~ вчт. система с рабочим состоянием -
6 MSP
1) Общая лексика: Member of the Scottish Parliament2) Компьютерная техника: Mash Streaming Protocol3) Военный термин: Medical Supply Point, Military Security And Police, Military Spouse Preference, Multi Side Ports, main support plan, maintenance support plan, map supply point, maritime shore patrol, master simulator program, material support plan, military security program, military space program, military support program, minimum sustaining power, missile setting panel, missile support plan, mission support plan, mutual security program, mutual support program, Ministry of Shipbuilding Industry (FSU)4) Техника: matrix signal processor5) Сельское хозяйство: moisture saturation percentage6) Шутливое выражение: Mud Sound Protocol7) Математика: план многоступенчатого выборочного контроля (multiple sampling plan)8) Юридический термин: Michigan State Police9) Металлургия: ЭСПЦ, электросталеплавильный цех10) Музыка: Music Service Provider11) Телекоммуникации: Marketing and Sales Productivity12) Сокращение: Mail Services Provider (Postal Customer Council website, 2006), Managed Service Point (tracking barcode scanning points for letter carriers, 2005), Medium Stressed Platform, Mosaic Sensor Program, Mutual Security Programme, metal splash pan, Maintenance Service Plan, Maintenance Support Package, Maximum Surface Pressure, Message Sent Protocol13) Физиология: Maximum Spawning Potential14) Электроника: Microsoft Paint image format15) Вычислительная техника: Management Service Provider, Media Signal Processor, Microsoft Certified Professional, Multitasking System Program (OS, Hemenway), Message Send Protocol (RFC 1159), Media Signal Processor (Samsung, MMX, ARM)16) Нефть: комплект для обеспечения технического обслуживания (запасных частей, инструментов и материалов), максимальное давление на устье (maximum surface pressure), план работ по техническому обслуживанию (maintenance service plan)17) Связь: Multiservice Platform (Alcatel 7470 MSP)18) Транспорт: Marine Security Program, Minneapolis - St Paul International Airport19) Фирменный знак: Mls Service Provider20) Деловая лексика: Metropolitan Single Professionals21) Глоссарий компании Сахалин Энерджи: hydril brand annular preventer, НКМ-несущая конструкция модуля, несущая конструкция модуля (НКМ)22) Сетевые технологии: Message Security Protocol, защищённый протокол обмена сообщениями, поставщик удаленно управляемых услуг (Managed Services Provider —MSP)23) Программирование: Mistake Sign for Parity24) Автоматика: material separation process25) Золотодобыча: beneficiation plant, pellet plant, обогатительная фабрика, mineral separation plant26) Расширение файла: Microsoft Paint format - Bitmap graphics, Microsoft Patch, Graphic format (Microsoft Paint)27) Электричество: МГС (Multisided Steel Pole - многогранная гнутая стойка)28) NYSE. Morgan Stanley Finance, P. L. C.29) Аэропорты: Minneapolis/ St. Paul International Airport, St. Paul, Minnesota, USA30) Программное обеспечение: программа управления проектами Microsoft Project (\<компонент системы Microsoft Office\>), MS Project, Microsoft Project -
7 Fjalor i shkurtër terminoiogjik i informatikës
AAbort - ndërprerje e operacionit, procesit ose procedures gjatë kryerjes së tij.Accept - pranon.Access time - koha e arritjes së të dhënave.Accessories - veglat ndihmëse në Windows.Adapter - kartelë për zgjerim e cila instalohet në kompjuter.Adress register - numër hemksadecimal i cili e tregon adresën e lokacionit të caktuar të memorjes.Algorithm - zgjidhja e një problemi hap pas hapi.allocate - ndarje të resurseve të kompjuterit, si për shembull në disk, shtypës ose memorje të çdo skedari, shfrytëzuesi ose procesi.alpha numeric characters - shenja alfanu-merike. Të gjitha shenjat që i shfrytëzon kompjuteri, përfshirë këtu edhe shkronjat, shifrat, shenjat për interpunksion dhe shenjat speciale, siç janë: \$, \@ i \#ANSI (American National Standar Institute) - Instituti Nacional Amerikan për Standarde.ASCII ( American Standard Code for Information Interchange) - Kodi amerikan për këmbim të informacioneve. Renditje standarde e shtatë shifrave binare (shifra e shtatë mund të jepet për kontroll të çiftësisë) e cila aplikohet për paraqitjen e shenjave në kompjuter.Animation - animacion - Iluzion i lëvizjes me paraqitje të shpejtë të fotografive të njëpasnjëshme, e cila arrihet me përdorim të harduerit dhe softuerit përkatës. Programet më të njohura për animacion janë: 3 D Studio, Autodesk Chaos, Imagine etj.Application - program i cili është i dedikuar për shfrytëzuesit e rëndomtë, i cili është i projektuar për kryerje të ndonjë pune të caktuar. Për shembull aplikacioni për kontabilitet financiar.Application development tools - vegla për krijim të programeve aplikative.ALU ( Arithmetic-Logic Unit) - njësi aritmetiko-logjike. Është pjesë e njësisë qendrore (çip i mikroprocesorit) e cila kryen operacione kryesore aritmetike dhe logjike me të dhënat.Artificial Intelligence - intelegjencë artificiale. Emër i sistemeve të kompjuterit që duhet të shfaqin inteligjencë njerëzore, si kuptim për fjalën e thënë, si reagim ndaj ambientit të tyre fizik dhe adaptimit ndaj kushteve të tilla.Ascending order - rendi i radhitjes së elementeve sipas rendit të rritjes, prej vlerave më të vogla kah më të mëdhatë (a, b, c...)Assembler - përkthyes programor. Program i projektuar që t'i transformojë instruksionet simbolike në formë më të qëlluar për t'i kryer në kompjuter.Assign - dhënie vlerë diçkaje që është shfrytëzuar në programim.Asterisk - shenja * (yll). Përdoret si shenjë xhoker që mundëson specifikim të disa skedarëve përnjëherë.Auto CAD - program aplikativ për projektim kompjuterik dhe disenjim.BBackbone - niveli më i lartë në një rrjet kierarkik kompjuterik.Backslash - shenja \\ ( ASCII kodi 92). Përdoret në specifikimin e rrugës së diskut ku gjendet skedari i kërkuar.Backspace - zhvendosje e kursorit për një vend prapa.Backup - kopje rezerve. Bëhet kopje e përmbajtjes së diskut të kompjuterit dhe atë në mënyrë periodike, ndërsa vendoset në shirit magnetik ose në CD.Bad sector - sektori jo në rregull. Pjesë e disketës ose diskut ku nuk nuk mund dhe ku nuk është e sigurt të shkruhen informacioneBad trac table - tabelë e shtigjeve që nuk janë në rregull. Listë e pjesëve të çrregulluara fabrikisht dhe të pasigurta për shkruarje, e cila është e ngjitur në pjesën e prapme të diksut.Bandwidth - njësi matëse për sasinë e të dhënave të cilat mund të transmetohen përmes ndonjë rrjeti të komunikimit në një sekondë.Bar chart - diagram në formë të shiritave.Bar code - paraqitje e shenjave alfanu-merike me ndihmën e vijave vertikale me gjatësi të ndryshme. Përdoret si mënyrë për shifrim universal të prodhimeve.Bar code reader - lexues bar cod. Pajisje optike për lexim të shenjave bar cod.BIOS (Basic Input Output System) - grup i programeve më të vogla detyra e të cilave është të shfaqë test rutinor kur kyçet kompjuteri, si dhe ta startojë sistemin operativ të kompjuterit.BASIC - gjuhë programore e cila është e lehtë për mësim.Batch - pako. Bashkësi e elementeve ose dokumeneteve të cilat përpunohen si tërësi.Batch processing - përpunim paketor. Teknikë që përdor vetëm një inkuadrim të programit në memorjen kryesore për shkak të përpunimit të më tepër detyrave të veçanta njëra pas tjetrës.Baud - bod. Kapacitet maksimal për transmetim të informacioneve në një kanal të komunikimit, i cili është njësi matëse e numrit të ndryshimeve të niveleve në sekondë.Benchmark - krahasim. Program standard i cili shërben për përcaktimin e performansave të kompjuterëve të ndryshëm.Beta version - version prove i softuerit para daljes së tij zyrtare në treg.BIT ( Binary digiT) - shifra binare janë 0 dhe 1. Kompjuterët digjital procesojnë informacione në formë digjitale, ndërsa zbatojnë vetëm shifra të sistemit binar. Ato zakonisht paraqiten me tension prej 5 V për numrin 1, gjegjësisht 0 V për numrin O.Binary file - skedar binar i cili përbëhet prej disa bitave, por i cili nuk është skedar tekstual. Zakonisht ato janë programe me fotografi.Binary system - sistem binar. Sistem numërimi për shkruarje të numrave në kompjuter. Aty ka vetëm dy shifra 0 dhe 1.Bps (Bits per second) - bit në sekondë. Masë për shpejtësinë e transmetimit të rrjetave kompjuterikeBlank - i zbrazët, i pashkruar. Shenjë që i përdoret për paraqitjen e vendit të zbrazët ndërmjet shenjave të shtypura.Bold - shkronja me kontura më të trasha dhe më të errëtaBookmark - reference e cila na drejton kah ndonjë dokument i caktuar hipertekstual i Internetit.Boot - startimi i kompjuterit, gjatë së cilës fillon puna e sistemit operativ.Boot block - pjesë e diskut ku gjendet softueri i cili i mundëson kompjuterit ta fillojë punën.Boot disk - disk ose disketë prej së cilës startohet sistemi operativ.Break - ndërpren. Sinjal special i cili e ndërpet punën e ndonjë programi. Shpesh fitohet me shtypje të tasteve Ctrl dhe C përnjëherë.Browser - fletëkërkues. Program i cili është i dedikuar për shikimin e dokumenteve hipertekstuale të Internetit. Me ndihmën e tij shrytëzohet servisi më i dobishëm i Internetit WWW (W orld W ide W eb). Fletëkërkuesit më të njohur janë Microsoft Internet Explorer dhe Netscape Navigator.Buffer - bafer. Vend në kujtesën kryesore të kompjuterit për ruajtje të përkohshme të të dhënave.Bug - gabim, defekt. Gabim i paqëllimtë në program, për shkak të të cilit programi nuk punon si duhet. Në përkthimin më tekstual nënkupton bubë dhe mendohet se rrjedh prej ngjarjes kur mola është kapur për ndonjë relej të kompjuterëve të parë dhe e ka pamundësuar punën e tij.Bullet - shenjë për renditje e cila përdoret në programet për përpunim të tekstit.BBS (Bulletin Board System) - tabelë elektronike për shpallje. Shërbim telekomunikues përmes të të cilit konsumatorët komunikojnë, këmbejnë informata etj.Bus - mbledhëse. E lidh pllakën amë të kompjuterit me procesorin, kujtesën, diskun dhe elementet tjera kompjuterike.Byte - bajt. Tetë bita. Shpesh është numër binar tetëshifror i cili paraqet një shkronjë.CCache - kesh. Pjesë e kujtesën e rezervuar për ruajtje të të dhënave që përdoren shpesh, te të cilat procesori ka qasje shumë më të shpejtë sesa në hard disk. Kujtesën kesh mund të gjendet në memorjen RAM ose në hard disk.Cancel button - tast për shfuqizimin e funksionit të zgjedhur. Te numri më i madh i programeve tasti për shfuqizim aktivizohet me shtypjen e tastit Esc.Case sensitive - dallimi i shkronjave të mëdha dhe të vogla. Me shpesh gjatë krahasimit të dy fjalëve apo teksteve.CRT (cathode ray tube) - gypi katodik i ekranit.CPU (C entral P rocessing U nit) - njësi qendrore e procesuimit. Zemër e kompjuterit personal. Udhëheq dhe drejton me të gjitha operacionet për përpunim të të dhënave.Centronics port - portë e kompjuterit në të cilën shpesh lidhet shtypësi.Chanel - kanal. Rrugë në të cilën transmetohet informacioni digjital në kompjuter.Character - shenjë; karakter. Cilado shkronjë, shenjë e interpunksionit, ose ndonjë nga njëqind shenjat tjera që mund të vërehen në ekran, gjegjësisht të cilat mund të shtypen.CPI (character per inch) - numër i shenjave në një inç. Njësi matëse për matjen e dendësisë së shkrimit. Shprehet me numër të shenjave në një inç.Check box - kuti katrore për dialog e cila mund të jetë e kyçur ose e çkyçur, gjegjësisht të jetë e zgjedhur ose jo, ndonjë opcion në kornizën për dialog.Checksum - shumë për kontroll. Shuma e numrave që përdoren për kontrollim të mbledhjes.Click - klik. Shtypje dhe lëshim i tastit të minakut, pa mos e lëvizur.Client - klient. Sistem i cili mund të punojë i pavarur, edhe pse në një masë edhe ky është i varur prej ndonjë sisitemi tjetër. Për kompjuterin që është i lidhur në rrjet kompjuterik shpesh thuhet se është klient.Client-server network - rrjet i tipit klient-server.Clip art - bashkësi e vizatimeve grafike dhe fotografive të shkruara në skedar të veçantë i cili është i arritshëm për përdorim të ndonjë aplikacioni, për shembull, për përpunim të tekstit ose të grafikës.Clipboard - kohësisht, skladim i fshehur për tekst ose fotografi të cilat priten ose kopjohen.Clock speed - shpejtësi e ores. Shpejtësia e punës së procesorit në kompjuter matet me megahercë (MHz) ose me gigahercë (GHz).Sa më e shpejtë është shpejtësia e procesorit, aq më tepër urdhëra mund të kryejë kompjuteri.Clone - klon. Kompjuter i cili paraqet kopje të suksesshme të kompjuterit tjetër të (standardizuar). Më shpesh kjo u dedikohet atyre kompjuterëve të cilët janë kompatibil me kompjuterët e kompanisë IBM.Cod - kod. Diçka që është shkruar me gjuhën kompjuterike, në letër ose në kompjuter.Code page - faqe e koduar. Tabelë e cila tregon se cili karakter i përgjigjet shenjës në ekran dhe me shtypjen e tasterit a përfitohet e njëjta shenjë.CGA (Color Graphics Adapter) -videokartelë e cila është më e vjetëruar.COM port - portë seriale. Më shpesh në kompjuterët ekzistojnë dy porta seriale të shënuara si C0M1 dhe COM2.Command interperter - program i cili i integron dhe i përpunon urdhërat e dhënë në kompjuter. Në sistemin operativ DOS është programi C0MAND.COM, ndërsa në WINDOWS është WIN.INICOBOL (Common Business Orientated Language) - gjuhë progamore nga gjeneratat më të vjetra të cilat përdoren për aplikacione financiare.Communication protocol - përmbledhje e programeve e cila mundëson transmetim dhe këmbim të të dhënave ndërmjet dy ose më tepër kompjuterëve.CD (Compact Disc) - kompakt disk. Medium për memorim të të dhënave digjitale dhe audio. Në kompakt disk mund të vendoset muzikë prej 72 minutave ose të dhëna prej 650 MB.CD ROM (Comapct Disc Read Only Memory) - njësi harduerike për leximin e kompakt disqeve. Me këtë njësi mund vetëm të lexojmë e jo edhe të shlyejmë ose të regjistrojmë të dhëna të reja.COMPAQ (COMPAtibility Quality) - shenjë e prodhimeve cilësore të kompjuterëve desktop dhe laptop.Compiler - kompajler; përkthyes. Program i cili i përkthen disa gjuhë të larta programesh në ndonjë gjuhë makinerike.CompuServe - njëra ndër rrjetat më të mëdha të Internetit në botë. Klientëve të tyre ju ofron këmbim të skedarëve, të të dhënave, të postës elektronike etj.CAD (Computer Aided Design) - shfrytëzim i kompjuterit për krijime të vizatimeve ose për projektime të ndonjë objekti ose sistemi. Programet më të njohura nga kjo sferë janë Auto Cad, Auto Sketch, Design CAD, Lab View etj.CAM (Computer Aided Manifacture) - prodhim me ndihmën e kompjuterit.CASE (Computer Aided Software Engineering) - vegël softuerike për programerët. Shfrytëzohen për planifikim, analizim si dhe projektim të dokumentacionit në softuerin kompjuterik.Computer analyst - analitik kompjuteristik. Person i cili i definon problemet dhe saktësisht i pëcakton hapat për zgjidhjen e tyre me anë të kompjuterit.Configuration - konfiguracion. Mënyrë e lidhshmërisë së kompjuterit me njësitë tjera periferike në një sistem të përbashkët.Controller - vegël teknike e cila i mundëson veglës tjetër të komunikojë me kompjuterin.Conversion - konverzion. Proces i transformimit të të dhënave (tekst, grafik) nga një format në tjetër.Cooki file - skedar në të cilin ruhen skedarët e shfrytëzuar (cookies). Zakonisht gjendet në emërtuesin bashk me fletëkërkuesin (shembull në emërtuesin Internet Explorer).Corel DRAW- Pako programore e dedikuar për vizatim dhe punim me fotografi.Corrupted file - skedar i dëmtuar. Dëmtimi mund të jetë për shkak të ektorëve të diskut që nuk janë në rregull, prishjes fizike ose gabimeve të shkaktuara nga programi.Crash - gjendje kur kompjuteri bie prej funksionimit të tij dhe më tutje nuk mund të përdoret. Pas kësaj kompjuteri zakonisht përseri startohet.Current drive - disk me të cilin shfrytëzuesi punon momentalisht.Cursor - kursori. Tregues i pozicionimit. Vijë vertikale e lëvizshme që dridhet dhe vezullon e që paraqitet në ekran si indikator vizuel e cila mund të dislokohet edhe vertikalisht edhe horizontalisht me anë të urdhërave prej tastierës.Cyberphobia - kiberfobia. Frikë nga kompjuteri.CRC (Cyclic Redundancy Check) - metodë e testimit për të dhënat dalëse nga disku për shkak të sigurisë prej gabimeve.DData - të dhënat. Nocion i përgjithshëm për numrat, simbolet dhe madhësitë analoge të cilat shfrytëzohen si madhësi dalëse për përpunimin e kompjuterit.Database - baza e të dhënave. Bashkësi e të dhënave të lidhura ndërmjet vete dhe të organizuara paraprakisht. Programet më të njohura për udhëheqjen e bazave të të dhënave janë: Oracle, MS SQL Server, Informix, Sybase etj.Data security - mbrojtje e të dhënave nga ndërhyrjet e qëllimta ose të rastësishme nga njerëz jo të autorizuar.Data type - tip i të dhënave. Mund të jenë: tekstuale, numerike, logjike, dhe të dhëna të datave.Dead lock - ndërprerje; bllokim. Situatë kur ndonjë program nuk mund të realizohet në kompjuter, për shkak se e pret rastin që faktikisht kurrë nuk do të ndodh.Debug - testim i programit të kompjuterit me korrigjim të gabimeve të paraqitura në te.Default value - ndonjë vlerë që nënkuptohet. Vlerë që programi automatikisht e zgjedh po qe se shfrytëzuesi nuk jep ndonjë vlerë tjetër. Për shembull ngjyrat që i jep WIND0WS-i janë default vetëm po qe se shfrytëzuesi nuk i përdor.Defragmentation - defragmentim. Proces i bashkangjitjes i të dhënave të një programi në disk, që të mund të shpejtohet puna e tij. Është e preferueshme që defragmenting të bëhet një herë në javë, për të shpejtuar punën e diskut.Density - dendësi. Njësi matëse për numrin e të dhënave të cilat mund të shkruhen në ndonjë medium (disketë, shirit magnetik etj).Decsending sort - renditje me radhitje të kundërt.Desktop - sipërfaqja aktive e ekranit gjatë punës me Windows, e cila përmban dritare dhe ikona.Desktop computer - kompjuter i cili pozicionohet horizontalisht në tavolinën punës.DTP (Desktop Publishing) - Pako e softuerit me të cilën kompjuteri mund të përdoret për disenj të dokumenteve, duke përfshirë fotografi, tekst dhe kontroll të pamjes së dokumenteve dhe shtypjen e tyre.Destination file - skedar që pranon.Device - vegël, mjet, përbërje, njësi. Nocion i përgjithshëm i cili shfrytëzohet për të identifikuar ndonjë komponentë të kompjuterit (disk, tastaturë, minak, etj).Device driver - softuer i cili i mundëson kompjuterit të komunikojë me njësitë periferike.DAT (Digital Audio Tape) - shirit magnetik në të cilin memorizohen të dhënat me sasi shumë të mëdha.DVD (Digital Video Disk) - teknologji e harduerit e cila mundëson shiqimin e filmave, spoteve muzikore etj.DMA (Direct Memory Access) - proces i transmetimit të një sasie të madhe të të dhënave ndërmjet diskut dhe kujtesës punuese të kompjuterit.DirectX - varg i programeve standarde për aplikacione të Microsfti-t, i dedikuar për lojra dhe aplikacione multimediale.Disk controller - kartelë e cila e lidh kompjuterin me diskun; zakonisht gjendet në pjesën e poshtme të diskut.Disk drive - njësi fizike e cila e pranon dhe e kthen diskun magnetik dhe mundëson lexim dhe shkrim të të dhënave.DOS (Disk Operating System) - njëri ndër sistemet më të njohura operative i cili është shumë përfshirës dhe shfrytëzohet nga kompjuterët personal. I prodhuar nga kompania Microsft në vitin 1982.Domain - grup i kompjuterëve emrat e të cilëve e ndajnë të njëjtën prapashtesë. Shembull: com (firmë komerciale), org (organizatë pa përfitim), gov (qeveri), edu (institucion arsimor), net (provajder i Internetit). Njësoj ekzistojnë edhe prapashtesa të cilat i identifikojnë shtetet p.sh. mk prapashtesë për Maqedoninë.Dpi (dots per inch) - pika në inç. Njësi për matjen e rezolutës së shtypjes në shtypës. Rezoluta te shtypësit amë sillet rreth 300 dpi, ndërsa te shtypësit lezër arrin deri në 1200 dpi.Double click - klikim; shtypje e dyfishtë. Klikim i shpejtë dhe lëshim i tastit të minakut dy here pa lëvizjen e minakut ndërmjet dy klikimeve.Double precision - precizitet i dyfishtë. Teknikë me të cilën paraqiten numrat me gjatësi të dyfishuar.Download - kopjim i ndonjë programi ose skedari prej ndonjë kompjuteri kryesor në kompjuterin personal.Draft quality - kualitet i shtypit, i cili është i lexueshëm, por nuk duket aq mirë për përdorim që ai dokument të botohet në ndonjë revistë ose libër. Zakonisht shfrytëzohet për nxjerrjen e kopjeve që të shkojë në korrekturë.Drag-and-drop - tërheqje dhe lëshim i tastit të minakut.Drop-down meni - Lista e urdhërave të menysë së aktivizuar, të radhitura njëra pas tjetrës.DLL (Dynamic Link Library) - grup e funksioneve të cilat shfrytëzohen gjatë programimit në Windows.EEPROM (E lectrically P rogrammable R ead O nly M emory) - çip memorizues përmbajtja e të cilit nuk mund të ndryshohet.E-mail (electronic mail) - postë elektronike. Njëri nga shërbimet më të njohura të Internetit me të cilin porositë dërgohen prej një kompjuteri në kompjuter tjetër.Embedded object - objekt i ndërvënë.EMM386.EXE - program i cili mundëson vendosjen e drajverave dhe programeve në hapësirën e lartë të memories.Emulator - emulator. Program cili i mundëson kompjuterit të zbatojë programe të shkruara për kompjuter tjetër.Encryption - shifrim. Kodim i porosisë me çka nuk mundësohet hyrje e palejuar deri te ajo.EOF (end of file) - fund i skedarit. Shenjë për fundin e skedarit, e cila shfrytëzohet si indikator se këtu kryhen të dhënat.Ethernet - rrjet lokal kompjuterik i konstruktuar prej llojit të kabllove me mundësi të bartjes deri më 10 Mbit/sec.Event - rast; paraqitje. Moment kur paraqitet ndryshimi specifik i ndonjë gjendjeje.Exchange - këmbim i informatave ndërmjet dy lokacioneve.Exchengeable disk - disk transmetues. Tip i diskut i cili montohet në shtëpizë të posaçme dhe është i transmetueshëm.Executable file - program zbatues. Skedar i cili mund të aplikohet në kompjuter.Expression - shprehje matematikore ose logjike e shkruar në gjuhën programoreEBCDIC (Extended Binary Decimal Interchange Code) - kod i cili i përdorë tetë shifra binare të krijuara nga IBM, ndërsa i paraqet shenjat (shkronjat, numrat etj.) nga kompjuteri i cili i proceson.External modem - modem i jashtëm. Modem në kuti të veçantë, kabllo dhe mbushës i cili më së shpeshti aktivizohet në portën seriale të kompjuterit.Extranet - intranet i cili u është lënë në disponim klientëve dhe blerësve të jashtëm me qëllim që t'i shohin të dhënat. Më shpesh ata janë të siguruara me shifra që të ruhet siguria e blerësve.FFan ventilator - ventilator i cili mundëson cirkulimin e ajrit nëpërmjet pjesëve kompjuterike dhe e pamundëson nxehjen e tyre.Fatal error - gabim në programin kompjuterik i cili e ndalon funksionimin e tij.Fault tolerance - tolerim i gabimeve. Aftësi e ndonjë sisitemi që ta vazhdojë funksionimin normal edhe pse ekziston problem në harduer ose softuer.Fax modem - faks modem. Modem i aftësuar të pranojë dhe të dërgojë fakse. Në këtë rast fakset janë elektronike.Fiber optics - fije optike. Mundëson shpejtësi të madhe të bartjes së të dhënave në rrjetat kompjuterike.File - skedar; fajll; datotekë. Pa marrë parasysh çfarë informate, të grumbulluar dhe të inçizuar nën një emër. Skedari mund të përmban tekst, grafikon, program etj.FAT (File Allocation Table) - tabelë e cila shërben për renditjen e skedarëve e cila gjendet në fillim të diskut dhe përmban informata për ata pjesë të diskut të cilat shfrytëzohen, pjesë të diskut të cilat nuk shfrytëzohen dhe ato të cilat nuk mund të shfrytëzohen për shkak të dëmtimit të blloqeve në disk.File control system - program i cili udhëheq me bartjen e të dhënave nga ciladoqoftë pajisje deri në ndonjë pajisje tjetër.File locking - përmbyllje e skedarit. Ndalesë që më tepër se një shfrytëzues ta ndërrojë përmbajtjen e skedarit.File protection - mbrojtje e skedarit. Komandë e kompjuterit e cila e ndalon shkruarjen dhe fshirjen e të dhënave në skedar, por e lejon leximin e tyre.Firewall - sistem rrjetor për sigurim i cili ndihmon në ndërprerjen e hyrjes së paautorizuar në sistemin kompjuterik; thjesht ky është kompjuter i lidhur në Internet dhe me të cilin zhvillohet i gjith komunikimi në Internet.Floppy disk - disk i butë, disketëFooter - tekst i cili paraqitet në pjesën e poshtme në secilën faqe.FF (Form Feed) - urdhër i cili shfrytëzohet i që ta lëviz letrën në printer në faqe të re. Zakonisht në tabelën kontrolluese të printerit gjendet një tast i cili mundëson kryerjen e funksionit përkatës.FORTRAN (FORmula TRANslation) - gjuhë programore e krijuar në kompaninë IBM e cila shfrytëzohej për programimin e aplikacioneve tekniko shkencore.Freeware - programe pa pagesë, por të mbrojtura me ligj për autorizimFAQ (Frequently Asked Question) - pyetje ose lista me pyetje dhe përgjigje të cilat janë shumë të shpeshta dhe shumë shfrytëzues ballafaqohen me këto të dhëna. Këto lista janë shumë frytdhënëse për shkak të këmbimit të informatave.GGIGO (Garbage In, Garbage Out) - princip në të cilën po qe se hyjnë të dhëna jokor-rekte dhe jovalide në kompjuter, ai do të japë rezultate jokorrekte dhe të pakuptimta.GUI (graphical user interface) - interfejs grafik i shfrytëzuar për sisteme operative. Komunikimi ndërmjet shfrytëzuesit dhe programit zhviliohet me anë të shfrytëzimit të ikonave, dritareve dhe të ngjashme. Një shembull për një iterfejs të tillë që e shfrytëzojmë është Windows-i.Guru - Njeri me kapacitet të lartë i cili dëshiron t'u ndihmojë të tjerëve në zgjedhjen e problemeve të tyre.HHacker - haker. Person për të cilin kompjuteri është hobi. Sot shumë njerëz termin haker e identifikojnë me person i cili në mënyrë të paligjshme hy në kompjuter të huaj.Halt - ndalesë. Ndalje e realizimit të operacioneve të renditura në programet kompjuterike.Hand-held computer - kompjuter i vogël që mund të mbahet edhe në dorë.Hang - rri varur. Mosfunksionim i kompjuterit. Kur kompjuteri rinë varur, i ekrani duket normal, por çfarëdo pune tjetër është e pamundur të futet në funksion.Hard copy - rezultatet e shtypura në letër.Hardware - hardueri, gjërat fizike apo të prekshme të kompjuterit.Help - ndihmë. Funksion i cili është i pranishëm në shumë programe, i cili shërben si ndihmë e shfrytëzuesit për përdorimin e programit.Hertz (Hz) - herc. Cikël në sekondë me të cilin matet shpejtësia e procesorit në kompjuter.HEX (Hexadecimal) - Sisitem numëror në matematik, në të cilin si bazë e numërimit është numri 16. Për shfaqjen e numrave përdoren shifrat 0-9 dhe shkronjat A-F. Është shumë i qëlluar për përdorimin e kalkulimeve kompjuterike.Hidden file - skedar i fshehur. Skedar i cili përmban atribute të cilat nuk lejojnë që emri i skedarit të kopjohet, të fshihet ose të shfletohet.High tech - teknologji e lartëHost computer - kompjuter kryesor me të cilin lidhen kompjuterët tjerë.Hot key - tast ose kombinim i tasteve i cili zbaton instruksion të përcaktuar pa marrë parasysh se çka punon procesori në momentin e dhënë.HTML (Hyper Text Markup Language) - format hipertekstual për punë me dokumente. Shërben për krijimin e dokumenteve WEB në internet.Hub - hab. Paisje në të cilën kyçen kompjuterët të cilët janë të lidhur në rrjet.Hyphenation - ndarje e fjalëveIIllegal - jolegal. Parametra hyrëse të cilët janë të papranuara, për shkak se nuk i përmbushin specifikacionet e vendosura në programe.Image processing - përpunim i grafikonëveImaging - proces i shkrimit të grafikës në ndonjë medium, për shembull në shirit.Implementation - implementim. Instalim i sitemit kompjuterik.Infrared - teknologji e cila shfrytëzon ndriçimin për lidhjen të kompjuterëve pa kabëll.Initialization - inicializim. Operacion për formatim të diskut ose disketës, si dhe përgatitje për shkruarjen dhe përdorimin e të dhënave.Ink-jet printer - shtypës pështyes që hedh ngjyrën në letër.Input data - të dhënat hyrëse.Insert mod - rregull për futjen e të dhënave.Install - instalim, futja fillestare e ndonjë programi në kompjuter.Instruction - instruksion. Urdhër i destinuar për mikroprocesorin.Integer - numër i plotë pa presje decimaleLLine printer - shtypës i cili shtyp përnjëherë një rresht tekst.Link- lidhje; lidhshmëri.Load - mbushje, futje e programit në memorje.LAN (Local Area Network) - rrjet lokal në kuadër të një hapësire ose ndërtese. Lidhje e dy ose më tepër kompjuterëve me kabllo me qëllim të këmbimit të informatave.Local printer - shtypës i cili është i lidhur drejtpërdrejt me një stacion punues, i cili nuk është në disponim të shfrytëzuesve tjerë të rrjetit.Login - Paraqitje në kompjuter. Në këtë rast kompjuteri kërkon nga shfrytëzuesi që të identifikohet me emrin dhe shifrën.Logoff- çlajmërim. Largim nga puna me kompjuter.Loop - cikël. Renditje të instruksioneve kompjuterike të cilat praktikohen me anë të përsëritjeve, gjersa nuk përmbushet ndonjë kusht.MMachine code - kod makine. Përmbledhje e instruksioneve kompjuterike në ndonjë kompjuter të posaçëm i cili niund ta kryejë urdhërin.Macro - makro. Serial i urdhërave të cilat kryhen me shtypjen e një tasti ose me ndonjë urdhër. Në të shumtën e rasteve i shkruan vetë shfrytëzuesi për ta lehtësuar punën gjatë përsëritjeve të një morie urdhërash.Mailbox - sandëku postar.Main program - pjesë kryesore e programit e cila i kontrollon nënprogramet.Mass storage - pajisje në të cilën mund të vendoset një numër i madh i të dhënave.Medium - medium. Bartës i të dhënave, shpesh mendohet në disketë, CD-ROM dhe të ngjashme.MMU (Memory Management Unit) - pajisje e cila udhëheq kujtesën.Merge - bashkim, kombinim i dy ose më tepër skedarëve.Message - porosi nga kompjuteri e cila informon për diçka.MIDI file - skedarë me përshkrime muzikore.MIPS (Million Instruction Per Second) -milion instuksione në sekondë. Njësi matëse për shpejtësinë me të cilën procesori i kryen instruksionet. Për shembull, procesori Pentium i cili punon në 100 MHz kryen 100 milionë instruksione në sekondë, pra 100 MIPS-a.Millisecond (ms) - milisekondë. Kohë e barabartë me pjesën e njëmijtë të sekondës. Shfrytëzohet për shprehjen e shpejtësisë te hard disqet.Mode - regjim i punës; mënyrë e punës. Njëra nga gjendjet alternative të punës së kompjuterit.MODEM (MOdulator/DEModulator) - modem. Regullator i cili të dhënat e dërguara i shndërron në sinjal telefonik, të qëlluara për lidhje të drejtpërdrejtë telefonike.Motherboard - pllaka amë e kompjuterit në të cilën janë të lidhura të gjitha elementet e harduerit.Multimedia - kombinim i tekstit me fotografi dhe zë, videoanimacion.MIME (Multipurpose Internet Mail Extensions) - standard për bashkangjitjen e skedarëve në porositë elektronike.Multitasking - aftësi e sistemit operativ që njëkohësisht të ushtrojë më shumë programe.NNetwork - rrjet i kompjuterit.NetWare - sistem operativ rrjetor i shpikur nga kompania Novell.Network adapter - adapter i rrjetit. Kartelë e cila instalohet në kompjuter përmes të cilës ai lidhet në rrjet.Network administrator - njeriu i cili e mbikëqyrë punën e rrjetit kompjuterik dhe që udhëheqë me të.Network protocol - protokoll rrjetor. Bashkësi e standardeve kompjuterike në një rrjet.Node - nyje, pika ngjitëse në rrjein kompjuterikNon-interlaced - sa i përket disa monitorëve te të cilët topi elektronik pas një kohe e kalon ekranin pa mos lëshuar asnjë vijë.Notebook computer - kompjuter i vogël me format sa një faqe e letrës.Numeric keypad - tastierë numerike.OOLE (Object Linking and Embedding) -mënyrë e këmbimit të informatave ndërmjet dy skedarëve me aplikim të njëjtë ose të ndryshëm në Windows.Off-line - i çkyçurOn-line - i kyçurODBC (Open Data Base Connectivity) - standard i cili mundëson hyrje në sisteme të ndryshme të bazave të të dhënave.Operating System - sistem operativ. Softuer i cili është lidhje ndërmjet shfrytëzuesit dhe kompjuterit.Optical cable - kabëll optik për lidhje rrjetore të kompjuterëve me të cilin arihet shpejtësi e madhe në përcjelljen e të dhënave.OCR (Optical Character Recognition) - njohje e simboleve optike. Program i cili identifikon shenjat e shkruara dhe ato të shtypura dhe pastaj krijon skedar tekstual.OEM (Original Equipment Manifacturer) - prodhues i komponenteve të ndryshëm, të cilët pastaj lidhen me klientin, e emri i tij figuron në kompjuter.Overflow - tejkalim. Gjendje e cila paraqitet si rezultat i operacionit aritmetik; e tejkalon kapacitetin e kujtesës për ruajtjen e rezultatit.Overload - ngarkim i tepërt. Ngarkim më i j madh sesa pajisja; mund ta mban atë për të cilën është konstruktuar.Overstrike - nënvizim.Overtype - shkrim përmbi tekst.Overwrite - mbulim i informatës e cila më parë ka qenë në atë vend.PPage break - ndërprerje e faqes. Vend ku mbaron një faqe dhe fillon faqja tjetër.Page layout - pamje e faqesPpm (pages per minute) - faqe në minute. Njësi matëse e shpejtësisë së shtypësit gjatë shtypjes.Pagination - operacion automatik te programet për përpunimin e tekstit, i cili shërben për renditjen e tekstit nëpër faqe me numerimin e tyre.Palmtop computer - kompjuter i vogël i cili mund të mbahet në një dorë.PASCAL - Paskali. Gjuhë kompjuterike.Password - Fjalë e fshehur e cila përdoret për hyrje në sistemin kompjuterik.Patch - arnim. Ndryshim i kodit programor, i cili zakonisht bëhet pas mbarimit të softuerit me qëllim që të përmirësohen disa gabime.Path name - emri i datotekës së bashku me rrugën me të cilën arihet deti tek ajo.Pause - pauzë. Tast ose urdhër i cili përkohësisht e ndërpren punën e ndonjë programi.Peer-to-peer - rrjet lokal ku çdo kompjuter i kyçur është i barabartë. Në rrjet nuk ekziston server.Peripheral device - pajisje e harduerit e cila kyçet në kompjuter.Permanent SWAP file - skedar i përhershëm në Windows me të cilin shtresohen të dhënat dhe instruksionet programore kur nuk mund të vendosen në kujtesën RAM.PCMCIA (Personal Computer Memory Card International Association) - komitet i cili krijoj standarde për memorje me kapacitet më të madh e aplikuar te kompjuterët laptop.PIXEL (Picture Element) - Element më i vogël i monitorit kompjuterik i cili mundë të kontroliohet. Sa më i madh të jetë numri i pikselave, aq më e mirë është rezoluta.Pirate - person i cili merret me formën ilegale të kopjimit të softuerave.Plasma display - teknologji e përdorur për konstruimin e ekranit te kompjuterët laptop.Plotter - vizatues. Pajisje e cila shërben për vizatimin e rezultateve të përfituara nga kompjuteri.Plug and play - kyçe dhe puno. Pajisje të cilat kompjuteri automatikisht i detekton dhe i instalon drajverat e nevojshëm në të.Pointer - tregues. Fotografi e vogël në ekran, zakonisht në formë të shigjetës; lëvizjet e saja kontrollohen nëpërmjet minakut.Port - portë; lidhje; hyrje.Portability - përcjellshmëri. Cilësi e programave kompjuterike që të mund të adaptohen në lloj-lloj tipash të kompjuterëve.Power supply - furnizues i rrymes te kompjuteri.Print queue - pritje, rend për shtyp.Print server - zakonisht njëri prej kompjuterëve në rrjet i cili dirigjon me të gjitha kërkesat për shtyp dhe me të gjithë shtypësit që janë të lidhura në rrjet.Printer driver - softuer i cili i mundëson kompjuterit që të punojë me shtypësin.Procedure - rradhitje e instruksioneve kompjuterike të cilat bashkarisht veprojnë për një nevojë dhe detyrë të caktuar.Processing - përpunim i të dhënave.Programming language - gjuhë programore me të cilën programeri e shkruan programin kompjuterik.Prompt - shenjë për thirrje; shërben për shkruarjen e urdhërave.Purge - shlyerje pas së cilës të dhënat e shlyera nuk mund të kthehen më.QQuery - pyetje. Instruksion kompjuterik i cili i parashtron pyejte bazës së të dhënave.Quit - ndalje. Urdhër me të cilën para kohe ndalet ekzekutimi i programit.QWERTY - tastier në të cilën rreshti më i lartë i saj fillon me shkronjat Q, W, E, R, T, Y. Ekzistojnë edhe lloje tjera të tastierëve si per shembull QWERTZ.RRadio button - radio sustë. Mund të zgjedhim vetëm një sustë të këtij lloji në program.RAM (Random Access Memory) - kujtesa kryesore kompjuterike në të cilën janë të vendosura të dhënat të cilat përpunohen.Read-only - vetëm lexim. Të dhënat mund të lexohen, por jo edhe të ndryshohen.ROM (Read Only Memory) - kujtesa e pashlyeshme nga e cila mund të lexohen të dhënat.RTC (Real Time Clock) - Çip kompjuterik i cili ka funksion të orës që ta informojë kompjuterin për kohën e saktë, datën dhe vitin.Reboot - përsëri startim të kompjuterit, zakonisht për shkak të rënies së sistemit.Record - grup i të dhënave të cilat i takojnë një grupacioni. Për shembull, emri i ndonjërit, mbiemri, adresa dhe numri i telefonit.Recover - kthim në gjendjen normale të punës pas paraqitjes së gabimit në sistem.RAID (Redundant Array of Inexpensive Drives) - kombinim i më shumë disqeve me qëllim që të rritet siguria e të dhënave nga ndonjë humbje e paparashikuar.Refresh rate - shpejtësi për freski. Numër maksimal i fotografive që mund të shfaqen në ndonjë monitor për një sekondë. Paraqitet me herc.RDBMS (Relational Data Base Management System) - sistem për udhëheqjen e bazave të të dhënave.Remote computer - kompjuter i larguar.Remote control program - program me komandim prej së largu.Repeat delay - koha e nevojshme që të shtypet një tast e që të paraqitet karakteri i cli përgatitet që të dale në ekran.Reset button - sustë për resetim. Sustë në pjesën e përparme të shtëpizës së kompjuterit e cila shërben për vënien e sistemit në gjendjen fillestare të saj.Resolution - qartësi e përshkruarjes në ekran apo në shtypës.Response time - kohë për përgjigje nga ana e kompjuterit për ndonjë kërkesë përkatëse.Restart - startim i përsëritur i kompjuterit.Retreive - gjetje dhe ndarje në veçanti e ndonjë informate të përcaktuar.Retry - orvatje e sërishme për të kryer ndonjë instruksion të programit.Ring network - rrjet unazor.RJ-45 - konektor i cili i ngjan lidhjes telefonike, por ka 8 tela në vend që të ketë 4.Root directory - direktoriumi kryesor i një disku.Router - udhërëfyes. Pajisje rrjetore e cila i dërgon të dhënat në rrjet duke e zgjedhur rrugën më të mirë.SSafe mode - gjendje në të cilën startohet Windows-i kur paraqitet ndonjë konflikt në harduer.Save - shkrim i të dhënave në disk, ku nuk mund të humben pas mbylljes së kompjuterit.Scanner - skener. Mjet i cili në mënyrë optike lexon ndonjë dokument dhe e shndërron në skedar grafiko-digjital.Screen - ekran.Scroll - lëvizje e tekstit lart-poshtë.Search engine - program për kërkimin e të dhënave. Makina më të njohura për kërkim në internet janë: Yahoo, Altavista, Google etj.Server - kompjuter në rrjet i cili disa nga resurset e veta i vë në disponim të ndonjë kompjuteri tjetër.Session - koha në të cilën një shfrytëzues e kalon në rrjet.Set up - një sistem të vihet në gjendje pune.Shared file - skedar i përbashkët.Shut down - kryerje e punës së një sistemi operativ të kompjuterit ose çkyçje e kompjuterit.SMTP (Simple Mail Transfer Protocol) - protokoll i cili shfrytëzohet për udhëheqjen e këmbimit të postës elektronike ndërmjet dy kompjuterëve.Slave - i nënshtruar. Kompjuter i cili është i kontrolluar nga një kompjuter tjetër.Software - të gjitha programet të cilat mund të shfrytëzohen në një kompjuter.Software development tool - vegla për zhvillimin e programeve.Sort - renditje e të dhënave me radhitje të re.Sound card - kartë për zërim.Storage - kujtesë.String - varg i shenjave.SQL (Structured Query Language) - pako e programeve për udhëheqjen e bazave të të dhënave.Switch - ndërprerës.System software - softuer sistemor (p.sh. MS-DOS, Windows etj).English-Albanian dictionary > Fjalor i shkurtër terminoiogjik i informatikës
-
8 windows
['windëus] n. ( informatikë ) sistem operativ grafik që bazohet në mënyrën vizuele të bashkëveprimit me kompjuter duke përdorur artikuj siç janë dritaret dhe ikonat, i krijuar dhe zhvilluar nga kompania e Microsoft-it. (Windows është sistem operativ, i cili e drejton dhe e kontrollon kompjuterin duke i përkthyer instrukcionet tuaja në gjuhën të cilën e kupton ai, sikurse që është edhe sistemi operativ DOS, Linux apo UNIX)Sistemi operativ Microsoft Windows- Sistemi operativ Windows është sistem operativ grafik dhe veprimet e ndryshme në te kryhen nëpërmjet fotografive të vogla te cilat quhen ikona dhe dritareve te cilat pasqyrojnë ndonjë aplikacion ose fasikël (follder). Ikonat janë fotografi të vogla pas së cilave mshefen veprime të ndryshme të kompjuterit si p-sh. thirja e ndonjë aplikacioni ose hapja e ndonjë fasikle. Ikonat mund të jenë ikona programore ose ikona të fasiklave (folderëve). Dritaret jane forma kryesore për paraqitjen e të dhënave në sistemin operativ Windows. Dritaret mund të jene dritare të programeve, dritare të fasiklave (foldereve) ose dritare komunikuese (korniza për dialog).Zhvillimi histonk i sistemit operativ Windows- Programi Windows për herë të parë u paraqit në vitin 1983 si sistem operativ grafik, mirëpo në punën e tij ishte i mvarur prej sistemit operativ DOS (Disk operating system) i cili daton nga viti 1981. Në vazhdim pasuan disa versione të sistemit operativ Windows por pa ndonjë dallim të dukshëm. Në vitin 1990 u paraqit versioni Windows 3.0 i cili bëri një dallim të dukshëm nga versionet e me parshme si edhe nga sistemi operativ DOS. Dallimi ishte lejimi i përpunimit të njëhershëm të më tepër punëve (detyrave) duke kaluar prej njërës detyrë në tjetrë, e cila veti njihet me emrin Multitasking. Në vitin 1992 u paraqit versioni Windows 3.1 i cili cilësohet me plotesimin me objekte dhe përdorimin e fonteve (shenjave) TrueType. Paralel me këtë version u paraqit edhe versioni Windows.3.11 I cili nga versioni i mëparshëm dallohej në elementet për kyçjen e komjuterit në rjetë, si versioni i specializuar për udhëheqje të rrjetës kompjuterike u paraqit versioni Windows for Workgroops.- Me 24 gusht 1995 u bë promovimi i sistemit operativ grafik plotësisht i pavarur nga sistemi operativ DOS, me emrin Windows 95. Ky sistem operativ grafik kryhet në modin e mbrojtur (protected mod) të procesorit, është program me bërthamën 32 bitësh (posedon edhe pjesën 16 bitëshe ku do të mund të ekzekutoheshin programet e vjetra), e ka më të përparuar teknikën multitasking, etj. Me paraqitjen e Windows 95 në përdorimin dhe hulumtimin e kompjuterëve filloi një gjeneratë e re (epokë e re). Në pranverë të viti 1998 u promovua sistemi operativ Windows 98 i cili ka disa përmirësime dhe zbukurime nga vëllau më i madh i tij (Windows 95).- Ne gjysmën e dytë të vitit 1999 u paraqitën versionet Windows Me dhe Windows 2000. Sistemi operativ Windows Me ishte vazhdim i sistemit operativ Windows 98 ndërsa Windows 2000 ishte si vazhdim i sistemit operativ Windows NT 4.0 (system operativ i dedikuar për rrjeta kompjuterike). Sistemi operativ Windows 2000 është' ne disa versione si Professional, Server, Advanced Server dhe DataCenter Server. Sistemi operativ Windows 2000 është më stabil, përmban përveç standardit FAT32 (standard për regjistrimin e të dhënave në disk, Windows'98 dhe Me përdorin këtë standard) edhe standardin NTFS i cili garanton një siguri më të madhe të të dhënave.- Në vitin 2001 u paraqit versioni i ri i sistemit operativ Windows i quajtur Windows XP.- Në vitin 2007 u paraqit edhe versioni i ri i sistemit operativ Windows i quajtur Windows Vista.* * *dritare -
9 multithreading
"Running several processes in rapid sequence within a single program, regardless of which logical method of multitasking is being used by the operating system. Because the user's sense of time is much slower than the processing speed of a computer, multitasking appears to be simultaneous, even though only one task at a time can use a computer processing cycle." -
10 computer
[këm'pju:të:] n 1. makinë llogaritëse; kompjuter, ordinator. 2. llogaritës, njehsues (person)- Kompjuteri është pajisje elektronike shumë e ndërlikuar që shërben për regjistrimin, transmetimin dhe përpunimin e informatave që mund të manifestohen si llogaritje, udhëheqje të proceseve, përpunim i tekstit, të dhënave të ndryshme si dhe për përdorime më të përgjithëshme. Kompjuteri, marrë në kuptimin e gjerë, përbëhet prej dy komponentëve të quajtura: harduer ( hardware - pjesë fizike e tij) dhe softuer ( software - programet dhe udhëzimet për punë). Me fjalë tjera, softueri është pjesa programore e hardueri pjesa mekanika e kompjuterit.● Hardueri përmban komponentet fizike të kompjuterit siç janë: tastiera ( Keyboard), monitori, shtypësi ( Printer), miu ( Mouse), disku i ngurtë ( Hard Disk), njësia e diskut, disketa ( Floppy Disk), njësia e disketës, CD-ROM-i ( CD ROM), njësia e CD-ROM-it, vizatuesi, modemi, lexuesi ( Scanner), kamera digjitale etj.● Softueri përmbanë programet dhe të dhënat të cilat e udhëzojnë kompjuterin në punën e tij, literatura, dokumentacioni dhe udhëzimet në lidhje me kompjuterin. Hardueri mund të krahasohet me gramafonin e disqet, ndërsa softueri me muzikën e inçizuar në disqe.)Zhvillimi historik i kompjuterit- Njeriu gjithmon ka tentuar të zgjidhë edhe problemet monotone, të vështira dhe të papërshtatshme. Gjatë zgjidhjeve të këtyre problemeve ka hasur në punë të vështira fizike, prandaj, çdo here ka tentuar që të liroj veten nga këta punë duke menduar makina të lloj-llojshme. Një makinë e këtyllë për lehtësimin e llogaritjeve aritmetike është makina e quajtur Abacus për të cilën dihet se është në përdorim prej para 5000 vjetëve. Kjo makinë i ngjanë numratores së sotme të cilën e përdorin nxënësit në klasë të pare dhe njihet si zanafilla e kompjuterëve të sotëm. Prej kohës së zbulimit të Abacusit e deri në shekullin 17 historia e zhvillimit të kompjuterëve nuk posedon të dhëna për ndonjë lëvizje në rrugën e zhvillimit të kompjuterëve.- Gjatë shekullit 17, respektivisht në vitin 1614 matematikani skocez J. Napier zbulon logaritmet dhe në vtin 1622 W. Oughtred ndërton kompjuterin (makinën) logaritmik cirkular për llogaritjen e logaritmeve.- Në vitin 1649 Blaise Pascal ndërton makinën mekanike për kryerjen e operacioneve aritmetike. Makina e Pascalit është e ndërtuar prej disa dhëmbëzorëve të cilët në lëvizje vendohen mekanikisht (me dorë). Ideja e konstruktimit të një makine-kalkulatori (kalkulator quhet makina e cila kryen operacionet aritmetike) ka qenë lehtësimi i punës së të atit të tij i cili ka qenë puntor i tatimeve (mbledhës i tatimeve) dhe ka patur nevojë për shumë llogaritje.- Në vitin 1672 G.W. Laibniz në Pariz projekton kalkulatorin mekanik më të përsosur nga dy të parët i cili me sukse do t'i kryej katër operacionet elementare aritmetike. Kufizimi në realizimin konkret të këtij kalkulatori ka qenë teknologjia e dobët e asaj kohe prandaj ky projekt ka ngelur i pa realizuar. Është interesant të përmendet se Laibnitz ka qenë pioneri i parë në hulumtimin e sistemit binar i cili përdoret në ndërtimin e kompjuterëve të sotëm. Gjatë 150viteve në vazhdim të gjithë tentimet për zhvillimin e kalkulatorëve kanë qenë të inspiruar nga kalkulatori i Laibnitzit.- Në vitin 1822 Anglezi Charles Babbage paraqet projekt të një kalkulatori krejtësisht të ndryshëm i dedikuar për llogaritjen e tabelave për funksione të caktuara. Projekti i këtillë do të finansoheshe nga qeveria Angleze e asaj kohe dhe do të përdoreshe për llogaritjen e tabelave për navigacionin detar. Për shkak të kompleksitetit dhe kushteve financiare e teknologjike ky projekt nuk u krye, në vitin 1842 definitivisht projekti u ndërpre. Makinën e këtillë Babbage e quajti makina diferenciale. Projektin e makinës diferenciale me sukse e realizuan Suedezët në vitin 1854 nën udhëheqen e P. G. Scheutza (duke i zbatuar sqarimet dhe vërejtjet e dhëna nga Babbage në 7000 faqe të shkruara) dhe makina e fituar nën pogon mekanik me sukse i llogariti tabelat (për 80 orë ka logarit 10000 logaritme).- Në vitin 1835 Babbage erdhi në idenë e konstruktimit të një makine programabile me funksionet që i kanë kompjuterët e tanishëm (me njësinë aritmetike-logjike, memorjen, etj.). Makinën e këtillë e quajti makina analitike. Për shkak të krizave finaciare dhe të vështirësive teknologjike kjo makinë ngeli vetëm në fazën e projektimit në letër por dha një inpuls të fuqishëm në zhvillimin e kompjuterëve të mëtutjeshëm.- Koha moderne fillon me përdorimin e energjisë elektrike në makinat për llogaritje. Në vitin 1884 emigranti gjerman në Amerikë Herman Holerith patenton makinën e pare elektrike e cila do të mund të rendit (sortoj) kartelat e shpuara me të dhënat për banorët e Amerikës. Makina e Holerithit në lëvizje vendoheshte me ndihmën e baterive. Qëllimi i kësaj makine ishte renditja e kartelave me të dhënat e banorëve të Amerikës të regjistruar në vitin 1890. Holerithi ishte inzhenier dhe punonte në institutin e statistikës, problem në atë kohë ishte përpunimi statistikor i të dhënave. Kështu regjistrimi statistikor në teren zgjatë disa muaj ndërsa përpunimi zgjate disa vjetë por bile edhe dhjetra vjetë dhe kur të dhënat përpunoheshin rezultatet e fituara ishin të vjetëruara (sepse regjistrimi statistikor zakonisht bëhet çdo 10 vjetë). Qeveria e asaj kohe shpall konkurs për përpunimin automatik të të dhënave me qëllim të përshpejtimit të përpunimit. Holerithi pasi punonte në institutin ku bëheshte përpunimi i të dhënave të këtylla, e njihte problemin dhe për këtë qëllim patentoi makinën e tij. Kështu me ndihmën e 56 makinave të Holerithit u aritë që të dhënat statistikore për popullsinë e Amerikës të përpunohen vetëm për gjashtë javë (në atë regjistrim Amerika doli me 62 622 250 banorë).- Pas këtij suksesi Holerithi themeloi kompaninë për prodhimin dhe huazimin e këtyre makinave (makina quheshe Tabulating Machine) me emrin Tabulating Machine Company e cila në vitin 1924 u bashkua me disa kompani të tjera dhe ndëroi emrin në IBM (International Business Machines), e njohur edhe sot.- Në vitin 1936 gjermani K. Zuse në Berlin arrinë të konstruktoj kalkulatorin programabil i cili do të mund të zgjidhë barazimet lineare. Zuse ariti të konstruktoj makinën e pare e cila shfrytëzonte sistemin binar, këtë makinë e konstriktoi në katër modele të njëpasnjëshëm Z1, Z2, Z3 dhe Z4, por modeli Z4 ngeli vetëm si ide interesante.- Me fillimin e luftës së dytë botërore interesimi për makina llogaritëse (kompjuterë) u zvoglua dhe gjithnjë mendohej në përmirësimin e armatimit. Mirëpo për prodhimin e armëve të reja artilerike nevoitej një hulumtin më i thellë dhe llogaritje të vështira, për hulumtime dhe llogaritje të thella nevoiteshe kohë e cila mungonte. Në vitin 1942 Fakulteti Moore School of Electrical Engineering nga Universiteti i Pensilvanisë bashkë me institutin Ballistic Research Laboratory nga armata Amerikane filloi hulumtimet për një makinë-kompjuter i cili do t'u lehtësonte punën puntorëve në industrinë ushtarake për prodhimin e armatimit artilerik respektivisht do të llogaritë tabelat balistike. Projekti deri në 1943 ishte në fshehtësi. Në vitin 1943 filloi ndërtimin nën udhëheqjen e udhëheqësve të projektit John W. Mauchly dhe J. Presper Eckert. Kompjuteri i menduar u quajt ENIAC (Electronic Numerical Integrator and Computer) dhe në përdorim u lëshua më 15 Shkurt 1946. Kompjuteri ENIAC meret si kompjuteri i parë i formës dhe me funksionet e kompjuterëve të sotëm. Me konstruktimin e ENIAC-ut fillon edhe gjenerata e parë e zhvillimit të kompjuterëve. Vlenë të përmendet se idenë për ndërtimin e kompjuterit të këtillë (në vitin 1930) e dha matematicienti John V. Atanasoff i cili në atë kohë punonte me kompjuterët analog për zgjidhjen e barazimeve lineare në lëminë e kërkimeve operacionale si dhe matematikani i shekullit 20 John von Neuman i cili ariti që teoretikisht ta përpunojë idenë dhe të bëjë sistematizimin e idesë.- Kompjuteri ENIAC përmbante afër 18000 llëmba elektronike, peshonte afër 30 tonë, zënte sipërfaqe prej 150 m2.- Kompjuterët e prodhuar prej vitit 1946 deri 1953 (kompjuterët EDVAC, ILLIAC, MANIAC etj.), njihen si gjenerata e parë dhe karakterizohen me llëmbat elektronike.- Me zbulimin e tranzistorit fillon gjenerata e dytë, kjo gjenerat zgjat prej vitit 1953 deri 1964. Tek kompjuterët e gjeneratës së dytë fillon zbatimi i gjuhëve të larta programore (Fortran-i paraqitet në vitin 1957, Algol në vitin 1961, etj.)- Gjenerata e tretë e kompjuterëve fillon në vitin 1964 dhe vazhdon deri në vitin 1971, kompjuterat e konstruktuar në këtë periudhë karakterisohen me qarqet e integruara-çipat.- Gjenerata e katër e kompjuterëve fillon në vitin 1971, kompjuterët e kësaj gjenerate karakterizohen me qarqet integrale të dendësisë së madhe LSI dhe VLSI (V-very). Gjenerata e katër e kompjuterëve ende është e hapur, PC kompjuterët e sotëm i takojnë gjeneratës së katër.- Për dallim nga katër gjeneratat e para kompjuterët e të cilave bëjnë përpunimin e të dhënave, kompjuterët e gjeneratës pestë e cila fillon në vitin 1981 bëjnë përpunimin e njohurive. Në këtë gjeneratë bien makinat e quajtura Robot.- Kompjuterët e gjeneratës së gjashtë (njëherit gjenerata e fundit e kompjuterëve) e cila fillon në vitin 1986 merren me përpunimin e inteligjencës. Kompjuterët e kësaj gjenerate quhen Neurocomputers (Kompjuterët neural, Kompjuterët biologjik) të cilët në punën e tyre tentojnë të imitojnë trurin dhe sistemin nervorë të njeriut. Këta kompjuterë në fillim të jetës mësojnë (me metoda speciale eksperimentale) dhe pastaj janë në gjendje të veprojnë pa prezencën dhe ndikimin e njeriut.PJESA PROGRAMORE E KOMPJUTERIT-SOFTUERISistemi operativ- Programet, asemblerët dhe kompajlerët ekzekutohen në kompjuter, në praninë e një mjedisi të caktuar programues. Këtë mjedis programues e përcakton sistemi operativ. Sistemi operativ është një grumbull i programeve i cili manipulon me resurset dhe shërbimet e sistemit kompjuterik (harduerit), siç janë memoria qëndrore, njësitë hyrëse-dalëse, etj. Pra sistemi operativ e komandon (manipulon) me hardverin e sistemit kompjuterik. Programi, në mënyrë implicite apo eksplicite, vetëm përmes direktivave të sistemit operativ mund t'i shfrytëzojë resurset dhe shërbimet e sistemit kompjuterik. Pra programi e urdhëron apo kërkon nga sistemi operativ shfrytëzimin e resurseve kompjuterike.- Nga kjo që u tha më sipër shihet se programet të cilat i shkruajmë (programeve aplikative) në gjuhët larta programuese, nuk e komandojnë harduerin, por i dërgojnë komanda sistemit operativ, i cili më pastaj manipulon me harduer për të arritur te rezultatet e dëshiruara. Kjo do të thotë se sistemi operativ është një lloj ndërmjetësuesi (interfejs) në mes të programeve aplikative dhe harduerit kompjuterik.- Roli kryesor i sistemit operativ është të shërbej si ndërmjetësues në mes të shfrytëzuesit dhe hardverit kompjuterik, dhe në mes të programeve aplikative dhe hardverit kompjuterik.- Ekzistojnë sisteme të ndryshme operative, mirëpo më të njohurat në PC janë MS-DOS dhe MS WINDOWS 95.- MS-DOS ( MicroSoft Disk Operating System), që do të thotë sistemi operativ i diskut i majkrosoftit. Nga këndi i vështrimit të programerit MS-DOS është sistem operativ hierarkial, që përmbanë tri nivele (shtresa), të cilat e ndajnë shfrytëzuesin dhe programet aplikative prej hardverit kompjuterik. Këto shtresa janë BIOS ( Basic Input-Output System që do të thotë sistemi themelor për hyrje-dalje), kerneli i DOS-it, dhe interpretuesi i komandave. Shtresa më e ulët është BIOS-i. BIOS-i kryesisht manipulon me këto njësi hardverike:● Konzolla (tastatiera dhe ekrani);● Printed i përgjithshëm;● Portet serike;● Orën e taktit të kompjuterit;● Diskun startues.- Kerneli i DOS-it, përveq tjerash, ofron shërbimet për:● Manipulimin e folderëve dhe fajllave;● Manipulimin e memories qëndrore;● Kohën dhe datën;● Menagjmentin e programeve aplikative.- Interpretuesi i komandave ka për detyrë që të ekzekutojë komandat të cilat ia jep shfrytëzuesi, duke kyçur edhe leximin dhe ekzekutimin e programeve aplikative.- Edhe pse Windows është paraqitur në mes të viteve 1980, nuk pati ndonjë sukses të madh në treg. Mirëpo me lansimin e verzionit Windows 3.0 më 1990, e sidomos me Windows 3.1 një vit më vonë e gjithë kjo ndryshoi, dhe tani Windows është produkt softverik i dyti më i shituri i të gjitha kohrave, pas MS DOS-it (e sidomos me lajmërimin e Windows 95/98).Windows punon se bashku me DOS-in por sillet si sistem operativ në vehte. Duke i shtuar nivel softverik mbi DOS, Windows-i i shton zgjerime grafike DOS-it.- Popullariteti i Windows-it i ka shtyer shumë programerë dhe shtëpi softverike botuese që të zhvillojnë aplikacione të cilat janë vetëm për Windows. Të gjitha këto aplikacione kanë një pamje të përgjithshme të ngjashme. Nëse dini të drejtoni një strukturë të menysë në një aplikacion të Windows-it atëherë dini të bëni të njejtën gjë edhe në aplikacionet tjera.- Përparësitë kryesore të Windows-it janë:● Platformë multitasking, në të cilën shumë aplikacione mund të ekzekutohen në të njejtën kohë.● Pamje gjenerale e ngjashme e të gjitha aplikacioneve të shkruara për Windows.● Mjedis grafik, i cili manipulohet me ndihmën e miut (apo tastierës).● Mundësia e shkëmbimit të informatave - duke përfshirë fotografi, dokumente, etj. ndërmjet aplikacioneve të ndryshme.● Një numër të veglave ndihmëse, duke përfshirë editor të tekstit, program per vizatim, kalkulator, program komunikues për modem, etj. computer dating [këm'pju:të:deiting] n. takim (dy personash) me ndihmën e sistemit informatik telefonik computerese [këmpju:të'ri:z] n. gj.fol. zhargon i / gjuhë e informatikës● computer game [këm'pju:të:geim] n. lojë elektronike, lojë me kompjuter● computer aided design, computer assisted design [këm'pju:të: eidid di'zain/ ë'sistid] n. vizatim teknik me kompjuter● computerist [këm'pju:tërist] n. amer. informatikan● computerization [këmpju:tërai'zeishën] n 1. trajtim elektronik, kompjuterizim; automatizim. 2. hedhje (të dhënash etj) në kompjuter● computerize [këm'pju:tëraiz] vt 1. informatizoj, kompjuterizoj; përpunoj në kompjuter. 2. hedh në kompjuter● computer language [këm'pju:'længwixh] n. gjuhë programimi● computer literate [këm'pju:'litërit] adj. që ka njohuri në informatikë, që njeh kompjuterin● computer operator [këm'pju:'opëreitë:(r)] n. kompjuterist, person që punon në/me kompjuter● computer programmer [këm'pju:'prëugræmë:(r)] n. kmp. programist● computer science [këm'pju:'saiëns]n. informatikë● computer studies [këm'pju:'stadis] n. informatikë* * *kompjuter -
11 프로세스
n. process, program which uses some of a multitasking computer's system resources (Computers) -
12 computer
1. n компьютер, электронная вычислительная машина, ЭВМ2. n вычислитель, расчётчик3. n счётчик4. a компьютерный, машинныйcomputer programme — программа для вычислительной машины, машинная программа
computer game — машинная игра, игровая программа
computer program — компьютерная программа; программа для ЭВМ
computer adviser — машина-советчик; машинный консультант
computer wizard — компьютерный ас; компьютерный виртуоз
Синонимический ряд:1. data processor (noun) analytical engine; artificial intelligence; calculator; cpu; data processor; mainframe; mini computer; multitasking computer; PC2. mechanism (noun) contrivance; device; gadget; implement; instrument; machine; mechanism; motor
См. также в других словарях:
multitasking — mul‧ti‧task‧ing [ˈmʌltɪˌtɑːskɪŋ ǁ ˌtæs ] also multi tasking noun [uncountable] 1. COMPUTING when a computer runs more than one program at the same time on a single processor (= the central most important part of the computer); = MULTIPROCESSING … Financial and business terms
System request — (often abbreviated SysRq or Sys Req) is a key on keyboards for PCs that has no standard usecite web|title=What is the SysRq key for?|work=comp.os.msdos.programmer FAQ|url=http://www.faqs.org/faqs/msdos programmer faq/part2/|accessdate=2008 01 08] … Wikipedia
multitasking — /mul tee tas king, tah sking, mul tuy /, n. Computers. the concurrent or interleaved execution of two or more jobs by a single CPU. Also, multi tasking. [MULTI + TASKING] * * * Mode of computer operation in which the computer works on multiple… … Universalium
System 6 — Infobox OS version name = System Software 6 family = Mac OS caption = System Software 6.0.8 workspace developer = Apple Computer source model = Closed source license = Proprietary kernel type = Monolithic first release date = April, 1988 first… … Wikipedia
System 7 — Infobox OS name = System 7 caption = Screenshot of System 7.5.3 developer = Apple Computer family = Mac OS Classic source model = Closed source latest release version = 7.6.1 latest release date = April 7 1997 kernel type = Monolithic for 68k,… … Wikipedia
multitasking — Describing a computer system that can run more than one program at the same time … Big dictionary of business and management
Computer multitasking — In computing, multitasking is a method where multiple tasks, also known as processes, share common processing resources such as a CPU. In the case of a computer with a single CPU, only one task is said to be running at any point in time, meaning… … Wikipedia
Embedded system — Picture of the internals of an ADSL modem/router. A modern example of an embedded system. Labelled parts include a microprocessor (4), RAM (6), and flash memory (7). An embedded system is a computer system designed to do one or a few dedicated… … Wikipedia
Operating system — Operating systems … Wikipedia
Computer program — A computer program (also software, or just a program) is a sequence of instructions written to perform a specified task with a computer.[1] A computer requires programs to function, typically executing the program s instructions in a central… … Wikipedia
Mobile operating system — A mobile operating system, also known as a mobile OS, mobile software platform or a handheld operating system, is the operating system that controls a mobile device or information appliance similar in principle to an operating system such as… … Wikipedia
